Παγκόσμια Ημέρα κατά της Ελονοσίας, 25 Απριλίου.

Κλεοπάτρα Ζουμπουρλή
MSc

της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακή βιολόγος, medlabnews.gr iatrikanea

Η 25η Απριλίου έχει καθιερωθεί ως η Παγκόσμια Ημέρα κατά της Ελονοσίας. 

Η ελονοσία είναι λοιμώδης ασθένεια που προκαλείται από ένα γένος πλασμώδιου που αρχικά ονομάστηκε πλασμώδιο του Λαβεράν, από τον Γάλλο στρατιωτικό ιατρό Σαρλ Λουί Λαβεράν, που παρατήρησε πρώτος το 1880 την παρουσία αυτών των παρασίτων στο αίμα ασθενών που πέθαναν από ελονοσία. 

Μεταδίδεται στον άνθρωπο από το θηλυκό κουνούπι του είδους Ανωφελές (Anopheles). Το όνομά της προέρχεται από τις λέξεις έλος και νόσος, καθώς είχε παρατηρηθεί ότι η νόσος ήταν ιδιαίτερα διαδεδομένη γύρω από ελώδεις περιοχές. Διεθνώς αποκαλείται malaria (από τις ιταλικές λέξεις: mal + aria = κακός αέρας) από την πεποίθηση που επικρατούσε κάποτε ότι η ασθένεια προκαλούταν από τον «κακό αέρα» κοντά στα έλη. Υπάρχουν 4 τύποι πλασμωδίων. Η πλειονότητα των περιπτώσεων μαλάριας οφείλονται στο πλασμώδιο falciparum που είναι το πιο επικίνδυνο και θανατηφόρο. 

Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, 300 - 500 εκατομμύρια άτομα προσβάλλονται κάθε χρόνο, εκ των οποίων τα περισσότερα είναι παιδιά κάτω των 5 ετών, ενώ καταγράφονται πάνω από 1 εκατομμύριο θάνατοι λόγω της ελονοσίας. Η νόσος ενδημεί σε περισσότερες από 100 χώρες. Οι κλιματολογικές συνθήκες επηρεάζουν τη γεωγραφική και εποχική κατανομή της νόσου. Σε πολλές τροπικές περιοχές η νόσος μεταδίδεται όλο το έτος, ενώ στις εύκρατες περιοχές η μετάδοση σχεδόν διακόπτεται κατά τους ψυχρούς μήνες. Κατά τη διάρκεια της εποχικής έξαρσης της νόσου και κυρίως στις ενδημικές περιοχές και σε υψόμετρο κάτω των 1500 - 2000 μέτρων, ο κίνδυνος είναι υψηλός. Σε μεγαλύτερο υψόμετρο τα κουνούπια που μεταδίδουν τη νόσο δεν επιβιώνουν.

Το 1975, η Ευρώπη ανακηρύχθηκε ελεύθερη ελονοσίας, αλλά αργότερα η νόσος επανεμφανίσθη στον Καύκασο, σε χώρες της κεντρικής Ασίας και της Ρωσίας.

Η Ελλάδα ήταν ενδημική για την ελονοσία χώρα μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του ‘60. Από το 1946 έως το 1960 εφαρμόστηκε εντατικό Εθνικό Πρόγραμμα Εκρίζωσης της νόσου. Η Ελλάδα θεωρείται «χώρα ελεύθερη ελονοσίας» από το 1974. 

Στην Ελλάδα το 2018 δηλώθηκαν 54 κρούσματα ελονοσίας εκ των οποίων τα 44 ήταν εισαγόμενα (34 κρούσματα αφορούσαν μετανάστες από ενδημικές χώρες και 10 κρούσματα αφορούσαν ταξιδιώτες σε ενδημικές χώρες).

Στον Πίνακα που ακολουθεί απεικονίζεται ο αριθμός των δηλωθέντων κρουσμάτων ελονοσίας ανά επιδημιολογική κατάταξη και έτος, τα τελευταία έτη

Πίνακας: Κρούσματα ελονοσίας ανά επιδημιολογική κατάταξη κρούσματος (εισαγόμενο, με ενδείξεις εγχώριας μετάδοσης) και έτος νόσησης1 (για τα εισαγόμενα) ή εκτιμώμενης προσβολής (για τα εγχώρια), Ελλάδα, 2009 – 20202.

Έτος νόσησης/ προσβολής	Κατάταξη κρούσματος
	Εισαγόμενα κρούσματα	Κρούσματα με ενδείξεις εγχώριας μετάδοσης3
2009	44	7
2010	40	4
2011	54	42
2012	73	20
2013	22	3
2014	38	0
2015	79	8
2016	111	6
2017	100	7
2018	44	11
2019	38	1
2020	21	2

1. Κρούσματα στα οποία δεν καταγράφηκε η πληροφορία αυτή, κατατάχθηκαν με βάση το έτος νοσηλείας ή δήλωσης.
2. Δεν συμπεριλαμβάνονται γνωστές, καταγεγραμμένες υποτροπές κρουσμάτων, δύο εγχώρια κρούσματα από malariae (περίοδος 2012), που αποδόθηκαν σε προηγούμενες περιόδους μετάδοσης, και τρία κρούσματα ελονοσίας άγνωστης κατάταξης (δύο το 2016 και ένα το 2018).
3. Πρόκειται για κρούσματα P.vivax ελονοσίας, εκτός από δύο κρούσματα P.falciparum (ένα το 2017 και ένα το 2020).

Θεωρείται υπαρκτός ο κίνδυνος εγχώριας μετάδοσης ελονοσίας και άλλων επικίνδυνων ασθενειών σε ευάλωτες περιοχές που υποδέχονται ή φιλοξενούν μετανάστες – πρόσφυγες από ενδημικές χώρες. Γι'αυτό απαιτούνται έγκαιρα να γίνουν ψεκασμοί και να ληφθούν τα μέτρα πρόληψης, ιδιαίτερα στα διάφορα σημεία που στεγάζονται μετανάστες - πρόσφυγες.

Η έγκαιρη ανίχνευση και κατάλληλη θεραπεία των κρουσμάτων ελονοσίας σε συνδυασμό με την προστασία από τα κουνούπια και την έγκαιρη εφαρμογή ολοκληρωμένων προγραμμάτων καταπολέμησης κουνουπιών αποτελούν τους βασικούς πυλώνες της στρατηγικής της Δημόσιας Υγείας για την αντιμετώπιση της ελονοσίας και την αποτροπή της περαιτέρω διασποράς και επανεγκατάστασης της νόσου στην Ελλάδα.

To ενέσιμο εμβόλιο που ανέπτυξε η βρετανική GlaxoSmithKline, με την ονομασία RTS,S ή Mosquirix, είναι το πρώτο που λαμβάνει έγκριση κατά της ελονοσίας, αν και δείχνει να μειώνει μόνο κατά 40% τον κίνδυνο μόλυνσης σε βρέφη 5 έως 17 μηνών.

Πρέπει επίσης να χορηγείται σε τέσσερις δόσεις, κάτι που ίσως δυσχεράνει τη χρήση του σε χώρες με ελλιπείς υποδομές υγείας.

Ο ΠΟΥ έκρινε απαραίτητη την πιλοτική φάση της διάθεσης προκειμένου να αποφασίσει αν θα εντάξει το Mosquirix στα συνιστώμενα μέτρα πρόληψης κατά της μαλάριας -το βασικότερο από τα οποία είναι οι κουνουπιέρες ψεκασμένες με εντομοκτόνο.

Διαβάστε επίσης

• Η ελονοσία υπάρχει ακόμα. Η πρόληψη είναι ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης.
• Ο κύκλος ζωής του Πλασμώδιου της ελονοσίας σε video
• Κίνδυνος για τη Δημόσια υγεία από τις συνθήκες διαβίωσης των προσφύγων και των μεταναστών
• Λίγα λόγια για τις σκνίπες και τα κουνούπια και πώς αντιμετωπίζεται, το τσίμπημα τους, φαρμακευτικά ή με φυσικό τρόπο
• Ενοχλητικά έντομα - Επώδυνα τσιμπήματα
• Τα κουνούπια προτιμούν τους ανθρώπους με χοληστερίνη και ουρικό οξύ
• H Κλιματική αλλαγή φέρνει στην χώρα μας επιδημίες από σοβαρές ασθένειες που είτε είχαμε ξεχάσει, είτε δεν είχαμε ποτέ παλαιότερα.

Φυματίωση. Θεραπεύεται πλήρως φτάνει να διαγνωστεί. Το εμβόλιο BCG. Ποια τα πιο συχνά συμπτώματα; (video).

https://scholar.google.gr/citations?hl=el&user=x0_XklQAAAAJ

του Αλέξανδρου Γιατζίδη, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Η παγκόσμια μέρα της φυματίωσης πραγματοποιείται κάθε χρόνο στις 24 Μαρτίου, σηματοδοτώντας τη μέρα του 1822 όταν ο Δρ. Robert Koch ανακοίνωσε την ανακάλυψη του βακτηρίου που προκαλεί τη φυματίωση. 

Το πρόβλημα της φυματίωσης είναι παγκόσμιο.

Η φυματίωση είναι νόσος που θεραπεύεται πλήρως φτάνει να αναγνωρίσουμε τα συμπτώματα. 

Η κλιματική αλλαγή και η άνοδος της θερμοκρασίας σε πολλές περιοχές πέρα από τις τροπικές, έχει οδηγήσει να περνά ο χειμώνας με θερμοκρασίες άνω των 15οC με αποτέλεσμα να πολλαπλασιάζονται τα έντομα και κυρίως τα κουνούπια με ταχύτατους ρυθμούς.

Αυτό συμβαίνει πια και σε αρκετές περιοχές της Ελλάδας. Έτσι ασθένειες άγνωστες ή που είχαν εκλείψει βρίσκονται σε αύξηση.

Οι δώδεκα θανατηφόρες ασθένειες και επιδημίες που ευνοούνται από την κλιματική αλλαγή είναι: Η Γρίπη των Πτηνών, η ασθένεια Babesiosis, που μεταδίδεται από τα τσιμπούρια, ο ιός Έμπολα, τα εσωτερικά και εξωτερικά παράσιτα, η Μπορρελίωση, η πανούκλα, η φυματίωση, η ασθένεια του ύπνου, που μεταδίδεται από τη μύγα τσε τσε, ο υπερτροφισμός από τα φύκια, ο πυρετός Rift Valley, ο κίτρινος πυρετός και η χολέρα.

Για το σοβαρό ενδεχόμενο αναζωπύρωσης της φυματίωσης στη χώρα μας, λόγω του προσφυγικού και μεταναστευτικού κύματος, προειδοποιούν οι Έλληνες λοιμωξιολόγοι. Όπως εξηγούν, η φυματίωση ενδημούσε και ενδημεί σε πολλές από τις χώρες προέλευσης των προσφυγικών ροών, μεταδίδεται πάρα πολύ εύκολα, λόγω της φύσης του μικροβίου, και είναι ανθεκτική στα συνήθη αντιφυματικά φάρμακα. Η κατάσταση αυτή θα μπορούσε να εξελιχθεί σε ένα εξαιρετικά επικίνδυνο πρόβλημα για τη δημόσια υγεία. 

Η φυματίωση είναι μια λοιμώδης νόσος η οποία συνήθως προσβάλλει τους πνεύμονες, αν και μπορεί να προσβάλλει οποιοδήποτε όργανο του σώματος. Ο όρος φυματίωση αναφέρεται σε ένα ευρύ φάσμα κλινικών ασθενειών που προκαλούνται από το Μυκοβακτηρίδιο της φυματίωσης (Mycobacterium tuberculosis)- ή σπανιότερα από το Mycobacterium bovis. Το μυκοβακτηρίδιο αποτελεί την  δεύτερη αιτία θανάτου από λοιμώδη αίτια παγκοσμίως, μετά τον ιό HIV. Το 1993 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) συμπεριέλαβε την  φυματίωση στα νοσήματα που αποτελούν παγκόσμια απειλή για την υγεία. Η φυματίωση μπορεί να προσβάλλει οποιοδήποτε όργανο, κυρίως όμως τους πνεύμονες, και τυπικά σχετίζεται με το σχηματισμό κοκκιωμάτων. Ανάλογα με το όργανο που προσβάλλει η νόσος διακρίνεται σε πνευμονική και εξωπνευμονική. Με τον όρο πνευμονική φυματίωση αναφερόμαστε στα περιστατικά φυματίωσης που αφορούν το πνευμονικό παρέγχυμα. Η κεγχροειδής φυματίωση συμπεριλαμβάνεται μια και υπάρχουν βλάβες και στους πνεύμονες.

Πριν από περίπου 150 χρόνια, η φυματίωση ήταν η αιτία για έναν στους οκτώ από όλους τους θανάτους στο ΕΒ, αλλά από το 1980 κι έπειτα, με τις καλύτερες συνθήκες στέγασης και διατροφής και τις αποτελεσματικές θεραπείες, η φυματίωση είχε πλέον γίνει ασυνήθιστη ασθένεια στο ΕΒ, με 5745 περιστατικά το 1987. Ωστόσο, η φυματίωση δεν είχε εξαφανιστεί τελείως.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), κάθε μέρα σχεδόν 4.500 άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους από φυματίωση και περίπου 30.000 άνθρωποι αρρωσταίνουν από αυτή την ασθένεια, η οποία μπορεί και να προληφθεί αλλά και να θεραπευθεί. Από το 2000 μέχρι σήμερα, συνολικά 54 εκατομμύρια ζωές έχουν σωθεί χάρις στις παγκόσμιες προσπάθειες για την καταπολέμηση της φυματίωσης και η θνητότητα της νόσου έχει μειωθεί κατά 42%.

Ο ΠΟΥ έχει θέσει ως παγκόσμιο στόχο δημόσιας υγείας την εξάλειψη της  φυματίωσης ως το 2030. Ωστόσο, το 2020 παρατηρήθηκε, στο πλαίσιο της  πανδημίας COVID-19 και για πρώτη φορά εδώ και δεκαετίες, αύξηση των θανάτων  από φυματίωση παγκοσμίως, κυρίως λόγω του περιορισμού πρόσβασης των  πασχόντων σε υπηρεσίες υγείας.

Δυσοίωνες είναι οι εκτιμήσεις της και για την  Ελλάδα: «Σε αντίθεση με πολλές άλλες χώρες του δυτικού κόσμου, η φυματίωση παρουσίασε αύξηση το 2020 και το 2021, δεδομένου ότι η πρόσβαση στο σύστημα υγείας είχε διαταραχθεί λόγω της πανδημίας».

Στην Ελλάδα, με βάση τα επιδημιολογικά δεδομένα του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας ΕΟΔΥ, δηλώνονται κατά μέσο όρο 580 περιπτώσεις φυματίωσης κάθε χρόνο.

Ο ΠΟΥ έχει επισημάνει τον κίνδυνο εκ νέου ανάδυσης της φυματίωσης στην  μετα-COVID περίοδο. Στο πλαίσιο αυτό, ο ΕΟΔΥ σχεδιάζει την επανεκκίνηση  στρατηγικών δράσεων, ώστε να μεταστραφεί η αρνητική επίδραση της πανδημίας  στην αντιμετώπιση της φυματίωσης και να περιοριστούν οι επιπτώσεις της σοβαρής  αυτής νόσου στην Ελλάδα.

Η φυματίωση δεν κολλά εύκολα – πρέπει να είστε σε στενή και μακρόχρονη επαφή με κάποιον που πάσχει από φυματίωση (για παράδειγμα, να ζείτε στο ίδιο σπίτι) – αλλά πρέπει να γνωρίζουμε όλοι τα συμπτώματα της ασθένειας ώστε να είμαστε σε θέση να ζητήσουμε θεραπεία όσο το δυνατό γρηγορότερα. 

Η φυματίωση θεραπεύεται με τη χορήγηση ειδικών αντιβιοτικών. 

Πώς μεταδίδεται η φυματίωση και τι πιθανότητες υπάρχουν να μολυνθεί κανείς;

Ο μόνος τρόπος μετάδοσης της φυματίωσης είναι άμεσα από κάποιον που έχει λοιμώδη φυματίωση στους πνεύμονες ή τον λαιμό. Αν και η φυματίωση μεταδίδεται μέσω του αέρα όταν τα άτομα που έχουν την ασθένεια βήχουν ή φτερνίζονται, θα πρέπει να έχετε στενή και μακρόχρονη επαφή με μολυσμένο άτομο για να κολλήσετε την ασθένεια. Επομένως η πιθανότητα να κολλήσετε φυματίωση στο λεωφορείο ή στο μετρό, για παράδειγμα, είναι πολύ μικρή. 

Υπάρχουν άτομα που έχουν φυματίωση των πνευμόνων αλλά δεν μεταδίδουν την νόσο, και, εφόσον λαμβάνουν την σωστή θεραπεία, τα περισσότερα άτομα με λοιμώδη φυματίωση σταματούν να μεταδίδουν την ασθένεια πολύ γρήγορα – γενικά μετά από περίπου δύο εβδομάδες – με την προϋπόθεση ότι λαμβάνουν την σωστή θεραπεία. 

Αν και ο καθένας μπορεί να κολλήσει φυματίωση, μερικές ομάδες ατόμων διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο από άλλες. Σε αυτές τις ομάδες περιλαμβάνονται άτομα τα οποία: 

• Έχουν ζήσει μέσα στο ίδιο σπίτι - ή είχαν μακρόχρονη και στενή επαφή – με κάποιον που υπέφερε από την ενεργό μορφή (την κολλητική μορφή) της νόσου. 

• Ζουν σε ανθυγιεινές συνθήκες ή σε συνθήκες συνωστισμού, συμπεριλαμβανομένων των περιπτώσεων των αστέγων και όσων κοιμούνται στο δρόμο 

• Έχουν ζήσει, δουλέψει ή μείνει για μεγάλο χρονικό διάστημα σε κάποια χώρα με υψηλό ποσοστό φυματίωσης, όπως η νοτιοανατολική Ασία, το τμήµα της Αφρικής κάτω από την Σαχάρα και μερικές χώρες στην Ανατολική Ευρώπη 

• Έχουν ίσως εκτεθεί στη φυματίωση όταν ήταν νέοι όταν η νόσος ήταν συχνότερη σε αυτή τη χώρα 

• Είναι παιδιά γονέων των οποίων η χώρα καταγωγής έχει υψηλό ποσοστό φυματίωσης 

• Έχουν πάει φυλακή 

• Είναι ανίκανοι να αντισταθούν στις μολύνσεις (ανοσοκαταστολή) λόγω ασθένειας (π.χ. HIV) ή λόγω θεραπείας 

• Είναι εθισμένοι στα ναρκωτικά ή κάνουν κατάχρηση αλκοόλ 

• Δεν τρώνε αρκετά ώστε να παραμείνουν υγιείς. 

Πώς θα ξέρω εάν έχω φυματίωση; Στα πιο συχνά συμπτώματα της φυματίωσης περιλαμβάνονται: 

• Έντονη αδυναμία,
• Καταβολή,
• Απώλεια βάρους ,
• Πυρετό ή δεκατική πυρετική κίνηση
• Νυκτερινοί ιδρώτες.
• Σε εντόπιση της νόσου στους πνεύμονες τα επιπλέον συμπτώματα είναι βήχας που διαρκεί περισσότερο από 15 μέρες , πόνος στο θώρακα και αιμόπτυση.

Υπάρχουν ενδείξεις που θα πρέπει, χωρίς να μας ανησυχήσουν, να μας προτρέψουν να συμβουλευθούμε ειδικό:

• Βήχας που διαρκεί> 3 εβδομάδες.
• Ανεξήγητη απώλεια βάρους
• Πυρετός και έντονη εφίδρωση τη νύχτα
• Γενική και ασυνήθιστη αίσθηση κούρασης και αδιαθεσίας.
• Έλλειψη διάθεσης για φαγητό.
• Αιμόπτυση.

Οι περισσότεροι άνθρωποι που εισπνέουν τα μυκοβακτηρίδια μολύνονται αλλά δεν νοσούν επειδή ο οργανισμός τους έχει την ικανότητα να αμυνθεί και να σταματήσει την ανάπτυξή τους. Τα μυκοβακτηρίδια της φυματίωσης γίνονται ενεργά αν το αμυντικό σύστημα δεν μπορεί να εμποδίσει την ανάπτυξή τους. Έτσι αυτά πολλαπλασιάζονται μέσα στον οργανισμό και προκαλούν νόσο. Περισσότερο ευαίσθητα είναι τα παιδιά, οι ηλικιωμένοι, άτομα με σακχαρώδη διαβήτη, χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, καρκίνο, λευχαιμία, λεμφώματα, αλκοολικοί, τοξικομανείς.

Τα συμπτώματα αυτά μπορεί να είναι ενδείξεις κι άλλων προβλημάτων, αλλά εάν τα έχετε και ανησυχείτε, μιλήστε με τον ιατρό σας. 

Η δερμοαντίδραση mantoux είναι ο μόνος τρόπος να δούμε αν κάποιος έχει μολυνθεί από το μυκοβακτηρίδιο της φυματίωσης. Πρόκειται για εξέταση που βασίζεται στην ενδοδερμική έγχυση μικρής ποσότητας φυματινικής πρωτεΐνης και το αποτέλεσμα ελέγχεται μετά 48-72 ώρες.

Νόμιζα ότι υπήρχε εμβόλιο κατά της φυματίωσης; 

Υπάρχει ένα εμβόλιο (BCG) το οποίο χρησιμοποιείται εδώ και πολλά χρόνια για την προστασία εναντίον της φυματίωσης. Το εμβόλιο αυτό συντελεί καλύτερα στην πρόληψη των πιο σοβαρών μορφών φυματίωσης στα παιδιά. Ωστόσο το BCG δεν προστατεύει από την φυματίωση σε όλες τις περιπτώσεις κι επομένως χρειάζεται να γνωρίζετε τα σημεία και τα συμπτώματα της ασθένειας. 

Σε ποιους παρέχεται το εμβόλιο BCG; 

Το εμβόλιο BCG παρέχεται: 

• Σε όλα τα βρέφη/νήπια που γεννιούνται ή ζουν σε περιοχές όπου η συχνότητα εμφάνισης της φυματίωσης είναι 40/100.000 του πληθυσμού ή μεγαλύτερη

• Στα βρέφη/νήπια των οποίων οι γονείς ή οι παππούδες και οι γιαγιάδες έχουν ζήσει σε χώρες όπου η συχνότητα εμφάνισης της φυματίωσης είναι 40/100.000 του πληθυσμού ή μεγαλύτερη 

• Σε νέους πρόσφυγες οι οποίοι δεν έχουν κάνει το εμβόλιο εναντίον της νόσου αυτής και οι οποίοι προέρχονται από χώρες όπου η φυματίωση εμφανίζεται συχνά 

Θεραπεία Πνευμονικής Φυματίωσης                                     

Η θεραπεία της πνευμονικής φυματίωσης μπορεί να διακριθεί σε δύο φάσεις: α) Φάση έναρξης και β) Φάση συνέχισης. Η αρχική φάση πρέπει να περιλαμβάνει οπωσδήποτε 4 κύρια αντιφυματικά φάρμακα. Υπάρχουν διαφορετικά θεραπευτικά σχήματα στα οποία η αρχική φάση έχει διάρκεια 2 μήνες και η φάση συνέχισης κυμαίνεται από 4 έως και 7 μήνες. Η επιλογή της αρχικής θεραπευτικής αγωγής είναι πάντα εμπειρική μιας και κατά την έναρξη της θεραπείας δεν είναι δυνατόν να υπάρχουν στοιχεία για την ευαισθησία του μυκοβακτηριδίου. Τα δεδομένα  ευαισθησίας είναι διαθέσιμα μετά το δίμηνο και χρησιμοποιούνται για να κατευθύνουν την θεραπεία εφόσον υπάρχουν αντοχές.

ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΑΓΩΓΗ 2-3 ΕΒΔΟΜΑΔΩΝ ΤΟ ΑΤΟΜΟ ΔΕΝ ΜΕΤΑΔΙΔΕΙ ΤΗ ΝΟΣΟ.

ΦΥΜΑΤΙΩΣΗ ΚΑΙ HIV ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΕΝΑ<< ΘΑΝΑΤΗΦΟΡΟ ΔΙΔΥΜΟ >> ΥΠΟ ΤΗΝ ΕΝΝΟΙΑ ΟΤΙ Η ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΕΝΟΣ ΕΠΙΤΑΧΥΝΕΙ ΤΗΝ ΠΡΟΟΔΟ ΤΟΥ ΑΛΛΟΥ.

ΤΟ 1/3 ΤΩΝ HIV(+) ΕΧΟΥΝ ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ ΜΟΛΥΝΘΕΙ ΚΑΙ ΑΠΟ ΦΥΜΑΤΙΩΣΗ.

Πώς αλλιώς είναι δυνατή η αποφυγή της φυματίωσης; 

Ο σπουδαιότερος και αποτελεσματικότερος τρόπος αποφυγής της εξάπλωσης της φυματίωσης σε αυτή τη χώρα είναι η όσο το δυνατόν γρηγορότερη διάγνωση της ασθένειας και η παροχή πλήρους κύκλου σωστής θεραπείας. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο είναι τόσο σημαντικό να γνωρίζουμε τα σχετικά με την νόσο. 

Για να μην μεταδίδει ο ασθενή την νόσο θα πρέπει να γίνεται:

• Κανονική λήψη φαρμάκων
• Νοσηλεία σε ιδιαίτερο δωμάτιο
• Κάλυψη του στόματος όταν ο πάσχων βήχει, φταρνίζεται, γελά ή μιλά έντονα.
• Αποχή από σχολείο, εργασία για όσο χρόνο υπάρχει μεταδοτικότης.
• Καλός αερισμός χώρου διαμονής.

Διαβάστε επίσης

• Η φυματίωση είναι εδώ, στην Ελλάδα της οικονομικής κρίσης. Μύθοι και αλήθειες για την φυματίωση. (video)
• Ωρολογιακή βόμβα η φυματίωση στην Ελλάδα – Κάθε χρόνο 50 κρούσματα
• Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία - Παγκόσμια Ημέρα Φυματίωσης 2016
• H Κλιματική αλλαγή φέρνει στην χώρα μας επιδημίες από σοβαρές ασθένειες που είτε είχαμε ξεχάσει, είτε δεν είχαμε ποτέ παλαιότερα.

Ψώρα ιδιαίτερα μεταδοτική δερματική νόσος. ΔΕΝ έχει καμία σχέση με ψωρίαση (φωτο).

του Ξενοφώντα Τσούκαλη, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Ψώρα, μια επικίνδυνη δερματική νόσος, ιδιαίτερα μεταδοτική που προκαλείται από ένα παρασιτικό, που λέγεται άκαρι της ψώρας.

Το παράσιτο Sarcoptes scabiei παρασιτεί στον άνθρωπο εδώ και τουλάχιστον 2,500 χρόνια, το οποίο ζει και αναπαράγεται στο δέρμα του ανθρώπου, η ονομαζόμενη ψώρα (scabies), μια άκρως μεταδοτική νόσος.  Είναι μικροσκοπικό αραχνοειδές παρασιτικό, συχνά δύσκολο να βρεθεί και προκαλεί μια νόσο με πολύ κνησμό (φαγούρα) που λέγεται ψώρα. Η ψώρα δεν έχει καμιά απολύτως σχέση με την ψωρίαση. Η σύγχυση ίσως οφείλεται στο παρεμφερές όνομα, την φαγούρα και τις δερματικές

Yπολογίζεται ότι πάνω από 300.000.000 περιπτώσεις ψώρας συμβαίνουν κάθε χρόνο παγκοσμίως. 

Προσβάλλεται οποιαδήποτε φυλή ή ηλικία ανεξαρτήτως από συνθήκες προσωπικής υγιεινής. Αν και για πολλά χρόνια είχε σταματήσει να ακούγεται, με την εξάπλωση και στην Ελλάδα αυτής της ξεχασμένης νόσου, ξαναμπαίνει στη ζωή των σημερινών σύγχρονων κοινωνιών. Στους πρόσφυγες και στους καταυλισμούς που διαμένουν έχουν εμφανιστεί κρούσματα ψώρας αλλά και άλλων μεταδιδόμενων ασθενειών.

Το μικροσκοπικό άκαρι που προκαλεί τη ψώρα έχει μήκος περίπου 0.4 χιλιοστά και δεν είναι ορατό με το μάτι. Έχει στρογγυλό σώμα και 8 πόδια και σκάβει το δέρμα δημιουργώντας μια αλλεργική αντίδραση. Η συνέπεια είναι έντονη φαγούρα, μερικές φορές τόσο δυνατή κατά τη νύκτα, που κρατάει άγρυπνο τον πάσχοντα.

Συχνά το ξύσιμο οδηγεί δε δευτερογενή επιμόλυνση. Από την έντονη φαγούρα, προκαλείται τοπική φλεγμονή, με σοβαρές βλάβες στο δέρμα από το ξύσιμο άλλα και είσοδο βακτηριδίων που οδηγούν στην μορφή του Μολυσματικού κηρίου (του Κέλσου), μια πολύ φλεγμονώδης μυκητιακή λοίμωξη.

Η ψώρα μεταδίδεται σχεδόν πάντα από άνθρωπο σε άνθρωπο με στενή επαφή. Μπορεί να είναι ένα παιδί, ένας φίλος ή άλλο μέλος της οικογένειας. Το θηλυκό άκαρι ελκύεται από τη θερμότητα και την οσμή του δέρματος, σκάβει μια σήραγγα μέσα στην οποία εναποθέτει τα αυγά του και παράγει εκκρίσεις που προκαλούν αλλεργική αντίδραση. Οι νύμφες εκκολάπτονται από τα αυγά, προχωράνε στην επιφάνεια του δέρματος και ενηλικιώνονται μέσα σ' αυτό. Ο χρόνος επώασης είναι περίπου 20 ημέρες κι έτσι μπορεί να περάσει και ένας μήνα μέχρι ένα άτομο που έχει "κολλήσει" να αρχίσει να έχει κνησμό. Χωρίς ξενιστή μπορεί να ζήσει από 5 ημέρες έως 2 εβδομάδες. Αντιθέτως στον ανθρώπινο οργανισμό επιζεί επί περίπου ένα μήνα και μπορούν να βαδίσουν σε μεγάλες αποστάσεις. Έτσι τα συμπτώματα της ψώρας μπορεί να διαρκέσουν μήνες ή και χρόνια.

Μεταδίδεται η ψώρα με το σεξ;

Η νόσος μπορεί να μεταδοθεί με σεξουαλική επαφή όταν το ζευγάρι περάσει πολύ ώρα μαζί (για παράδειγμα όλη τη νύχτα).

Συμπτώματα 

Η πρώτη και η πιο συχνή ένδειξη της νόσου, είναι ο κνησμός, ιδίως τις νυκτερινές ώρες. Το εξάνθημα μπορεί να αποτελείται από μικρά σπυράκια στην αρχή ενώ αργότερα μπορεί εκζεματοποιηθεί να εμφανιστεί δηλαδή απολέπιση ή εφελκίδες.

Συνήθως αρχίζουν από τις πτυχές και ιδίως ανάμεσα στα δάκτυλα των χεριών, στους αγκώνες ή στη περιοχή των καρπών, στους γοφούς ή στην περιοχή της ζώνης, γύρω από τις θηλές στις γυναίκες ή στα γεννητικά όργανα στους άνδρες. Τα ακάρεα έχουν την τάση επίσης να κρύβονται μέσα ή και πάνω στο δέρμα που βρίσκεται κάτω από δακτυλίδια, βραχιόλια, ρολόγια ή και κάτω από τα νύχια. 

Στα παιδιά υπάρχει μια πιο γενικευμένη φαγούρα και η μόλυνση μπορεί να συμπεριλάβει όλο το σώμα συμπεριλαμβανομένων των παλαμών - πελμάτων και το τριχωτό της κεφαλής. Το παιδί μπορεί να είναι κουρασμένο και ευερέθιστο λόγω της αϋπνίας από την έντονη φαγούρα.

Η δευτερογενής μικροβιακή επιμόλυνση συχνά αποτελεί ένα επιπρόσθετο πρόβλημα, ιδίως στα ζεστά κλίματα. Είναι πιο συχνή σε κοινότητες ή οικογένειες με φτωχές συνθήκες υγιεινής.

Εφελκιδοποιημένη ή "Νορβηγική Ψώρα"

Η Νορβηγική ψώρα (πρωτοπεριγράφτηκε σε λεπρούς στην Νορβηγία), είναι μια μορφή ψώρας που εμφανίζεται κυρίως σε ηλικιωμένους και σε άτομα με αδύναμο ανοσολογικό σύστημα (π.χ. ασθενείς με AIDS).

Εδώ τα συμπτώματα είναι πολύ πιο σοβαρά. Οι προσβεβλημένες εκτάσεις δέρματος είναι μεγάλες, έχουν εφελκίδες και είναι λεπιδώδεις. Κάτω από αυτές κρύβονται πολλές χιλιάδες παράσιτα με τα αυγά τους και είναι περιπτώσεις εξαιρετικά μεταδοτικές.

Η θεραπεία στην μορφή αυτή της ψώρας είναι δύσκολη διότι τα συνήθως χρησιμοποιούμενα σε υγρή μορφή φάρμακα, δεν διαπερνούν το παχύ και ξεραμένο δέρμα ώστε να φθάσουν στα ακάρεα και να τα σκοτώσουν.

Είναι εξαιρετικά μεταδοτικές περιπτώσεις.

Διάγνωση

Τη διάγνωση θα την θέσει σχετικά εύκολα με μια κλινική εξέταση ο δερματολόγος. Μερικές φορές μπορεί να χρησιμοποιηθούν και ανώδυνες, απλές εξετάσεις.

Θεραπεία

Με την έναρξη της κατάλληλης θεραπείας στον χώρο διαμονής, εκτός από τα κλινοσκεπάσματα και ρούχα, πρέπει υποχρεωτικά να γίνουν  εφαρμογές απορρύπανσης με αναζωογόνηση και εξυγίανση του περιβάλλοντα χώρου, διοτι θα μπορούσε να αποφέρει αρνητικά αποτελέσματα στην εκτελεσθείσα θεραπευτική αγωγή.

Το βενζοϊκό βενζύλιο (ένα φτηνό γαλάκτωμα) είναι παγιωμένη από χρόνια θεραπεία που συνδυάζει την χαμηλή τιμή με την αποτελεσματικότητα.

Μαζί με τον ασθενή πρέπει να υποβάλλονται σε ταυτόχρονη θεραπεία όλα τα μέλη της οικογένειας του. Επίσης άτομα που συγκατοικούν ή είχαν σεξουαλική επαφή με τον ασθενή, όχι μόνο πρόσφατα, αλλά και 1-2 μήνες πριν την εμφάνιση του εξανθήματος, ακόμη και όταν δεν παρουσιάζουν κλινικά σημεία ψώρας. Δεν είναι απαραίτητο να υποβληθούν σε θεραπεία άτομα που είχαν οποιαδήποτε τυχαία επαφή (π.χ. χειραψία) με τον ψωρικό ασθενή.                                                                      

Η θεραπεία πρέπει να γίνεται κατά προτίμηση βραδινές ώρες, ούτως ώστε να παραμείνει  το  φάρμακο  για  να δράσει όλη  τη νύχτα (12 ώρες). Η  χρήση  του   να γίνεται  σε   καλά  αεριζόμενο  χώρο  μακριά  από φλόγες ή  άλλη  πηγή  θερμότητας (π.χ. ηλεκτρική συσκευή σε λειτουργία, τσιγάρο). Να εφαρμόζεται σε όλο το σώμα εκτός από το πρόσωπο και το τριχωτό της κεφαλής από απόσταση 20 εκατοστών, με κατεύθυνση από πάνω προς τα κάτω. Πρώτα απλώνεται στον κορμό του σώματος και μετά στα άκρα, κατά τρόπο ώστε να καλύπτονται όλες οι επιφάνειες, συμπεριλαμβανομένων και των γεννητικών οργάνων, χωρίς δηλαδή να μένει κάποια έκταση ακάλυπτη. Οι περιοχές ανάμεσα στα δάκτυλα, ακόμη και κάτω από τα νύχια(αφού κοπούν προηγούμενα με νυχοκόπτη), οι πτυχώσεις του δέρματος και οι επιφάνειες του δέρματος όπου τα συμπτώματα είναι πιο έντονα πρέπει να ψεκάζονται (εάν χρησιμοποιείται το Spregal) ή να επαλείφονται (εάν έχει συνταγογραφηθεί το Benzyl Benzoate) περισσότερο (μασχάλες, αγκώνες, περιοχή κοιλιάς, γεννητικές περιοχές, γόνατα). Ο ψεκασμός ή η επάλειψη δεν πρέπει να γίνεται σε υγρό δέρμα ή σε δέρμα με εκτεταμένες διαβρώσεις ή επιμολύνσεις, γιατί όλοι αυτοί οι παράγοντες διευκολύνουν την απορρόφηση του φαρμάκου.    

Το φάρμακο θα πρέπει να παραμείνει σε επαφή με το δέρμα για 12 ώρες. Μην πλύνετε ακόμη και τα χέρια σας εάν δεν περάσουν τουλάχιστον 12 ώρες. Εάν από απροσεξία πλυθεί με νερό κάποια περιοχή(π.χ. χέρια) θα πρέπει να επαναληφθεί η εφαρμογή του φαρμάκου. Μετά από πάροδο 12 ωρών, το σώμα ξεπλένεται με σαπούνι και άφθονο νερό. 

Ειδικές προφυλάξεις και προειδοποιήσεις

Στα βρέφη και τα μικρά παιδιά, η μύτη, το στόμα και τα μάτια πρέπει να προφυλάσσονται κατά την διάρκεια της χρήσης του φαρμάκου με ένα μαντήλι, προκειμένου να αποφευχθεί πιθανός ερεθισμός των βλεννογόνων

Σε περίπτωση εμφάνισης συμπτωμάτων της ασθένειας στο πρόσωπο, επαλείφεται η προσβεβλημένη περιοχή με ένα βαμβάκι εμποτισμένο με το φάρμακο.

Η χρήση μεγάλων ποσοτήτων φαρμάκου, η μη έγκαιρη απομάκρυνση του με λουτρό και η χρήση του για περισσότερες φορές από τις προβλεπόμενες, μπορεί να προκαλέσουν δερματίτιδα και ενδεχόμενα τοξικά συμβάματα.

Παρά την σωστή θεραπεία, μπορεί να επιμένει ο κνησμός και η ανησυχία του ασθενή είτε από χημικό ερεθισμό του φαρμάκου είτε από μια κατάσταση υπερευαισθησίας που οφείλεται σε παρατεταμένη αλλεργική αντίδραση. Στην περίπτωση αυτή να ζητηθεί η βοήθεια του δερματολόγου. Γενικά, ενδέχεται να επιμένει βέβαια ο κνησμός για μερικές μέρες, αλλά εξαφανίζεται πλήρως σε 2 βδομάδες. Σε μερικές περιπτώσεις δημιουργούνται  τα λεγόμενα κοκκιώματα της ψώρας (σαν τσιμπήματα από κουνούπια), τα οποία προκαλούν κνησμό, επιμένουν για μερικούς μήνες, αλλά δεν μεταδίδουν την νόσο, άρα δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας.

Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο από ψώρα;

Η ψώρα προσβάλλει πλούσιους και φτωχούς, νέους και γέρους. Παρ' όλα αυτά είναι συχνότερη σε πυκνοκατοικημένες περιοχές. Είναι πιο συχνή σε αυτούς που έχουν στενότερη φυσική επαφή με άλλους, ιδίως παιδιά, μητέρες βρεφών και ηλικιωμένοι σε διάφορα ιδρύματα.

Μέσα στην οικογένεια: τα παιδιά ηλικίας < 2 ετών έχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο, ακολουθούν οι μητέρες και τα μεγαλύτερα θήλεα αδέλφια και τέλος τα άλλα μέλη της οικογένειας. Η ψώρα είναι λιγότερο συχνή στους ενήλικες άρρενες, ίσως γιατί ξοδεύουν λιγότερη ώρα στην επαφή τους με τα προσβεβλημένα παιδιά.

Πρόσφυγες, στρατιώτες και τρόφιμοι ιδρυμάτων (φυλακές, hot spot κλπ), λόγω συνθηκών διαβίωσης είναι ομάδες υψηλού κινδύνου.

Οι ηλικιωμένοι τρόφιμοι ιδρυμάτων είναι υψηλή ομάδα και για άλλους λόγους:

Χαμηλή ανοσολογική άμυνα

Συχνή, στενή φυσική επαφή μέσω των καθημερινών συνηθειών φροντίδας (πλύσιμο, ντύσιμο κ.ά.) που τους παρέχει το προσωπικό του ιδρύματος.

Καθυστερημένη διάγνωση, γιατί η ψώρα μοιάζει συχνότατα με άλλες δερματοπάθειες όπως η ξηροδερμία, το έκζεμα, η δερματίτις εξ' επαφής, το μολυσματικό κηρίο, το φαρμακευτικό εξάνθημα ή άλλες καταστάσεις συχνές σε ηλικιωμένους.

Σταθερή θεραπεία εδώ και χρόνια, είναι το βενζοϊκό βενζύλιο, ένα πολύ φτηνό γαλάκτωμα που τις οδηγίες χρήσεως θα σας τις πει ο δερματολόγος σας.

Άλλες θεραπείες είναι η κρέμα με crotamiton 10% και η αλοιφή με θείο, μοναδική θεραπεία που μπορούμε να εφαρμόσουμε σε εγκύους.

Εκείνο που έχει μεγάλη σημασία σε οικογένειες και κοινότητες, είναι η ταυτόχρονη θεραπεία όλων όσων συγχρωτίζονται στον ίδιο χώρο, ανεξαρτήτως αν έχουν φαγούρα ή όχι.

Διαβάστε επίσης

• Ακάρεα βρίσκονται παντού στο σπίτι, στην σκόνη, στο στρώμα. Προκαλούν άσθμα, ρινίτιδα, καταρροή, φαγούρα, επιπεφυκίτιδα, αναπνευστικά προβλήματα
• Ψείρες και κόνιδα. Τι είναι, πώς προλαμβάνονται και πώς αντιμετωπίζονται;
• Ψύξη, ρινίτιδα, κατάπτωση, πονοκέφαλο, βήχα μπορεί να προκαλέσει η κακή χρήση των κλιματιστικών.
• Τι είναι η αλλεργία; Με ποιόν τρόπο εκδηλώνεται μια αλλεργική αντίδραση και πώς αντιμετωπίζεται;
• Κοριός. Που και πώς βρίσκεται το έντομο και τι προκαλεί στον άνθρωπο το τσίμπημα του; Φυσικά απωθητικά και τρόποι αντιμετώπισης του

Τι είναι η πολιομυελίτιδα; Πώς μεταδίδεται; Έχουμε περιστατικά στην χώρα μας;

του Κωνσταντίνου Λούβρου, Μ.D., medlabnews.gr iatrikanea

Έως ότου στον κόσμο δεν απομείνει ούτε ένα μολυσμένο παιδί, τα παιδιά όλων των χωρών θα απειλούνται με μόλυνση από πολιομυελίτιδα. 

Χώρες οι οποίες στο παρελθόν είχαν απαλλαγεί από την αρρώστια αυτή, άρχισαν πάλι να μολύνονται τα τελευταία χρόνια  λόγω εισαγωγής του ιού, ανακοίνωσε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας. 

Εμβόλια σε 1 εκατ. παιδιά μετά τον εντοπισμό πολιομυελίτιδας στα λύματα 

Έτσι σε όλα τα παιδιά κάτω των 9 ετών στο Λονδίνο θα χορηγηθεί αναμνηστική δόση εμβολίου Ο ιός της πολιομυελίτιδας έχει βρεθεί 116 φορές στα λύματα του Λονδίνου από τον Φεβρουάριο. Οι υγειονομικές αρχές αποφάσισαν να εμβολιάσουν σχεδόν 1 εκατ. παιδιά ηλικίας κάτω των 9 ετών. Σε αυτά περιλαμβάνονται και όσα έχουν ήδη εμβολιαστεί, καθώς οι αρχές συνιστούν ενισχυτική δόση. Οι γονείς και οι κηδεμόνες θα ενημερωθούν σχετικά με τη διαδικασία από τον γιατρό τους εντός του επόμενου μήνα. Η ασθένεια ήταν συχνή στο Ηνωμένο Βασίλειο τη δεκαετία του 1950, αλλά εξαλείφθηκε το 2003. Αξίζει να σημειωθεί ότι δεν είναι η πρώτη φορά που ανιχνεύονται δείγματα του ιού στα λύματα, ωστόσο τώρα αυτό που συμβαίνει είναι ελαφρώς περίπλοκο, καθώς τα δείγματα που ανιχνεύονται συνδέονται με εμβόλιο πολιομυελίτιδας που χρησιμοποιείται σε άλλες χώρες.

Η Παγκόσμια Ημέρα Πολιομυελίτιδας καθιερώθηκε από τον οργανισμό Rotary International εδώ και πάνω από δέκα χρόνια και διεξάγεται κάθε 24η Οκτωβρίου με αφορμή τον εορτασμό της γέννησης του Jonas Salk, επικεφαλής της πρώτης επιστημονικής ομάδας που ανέπτυξε ένα εμβόλιο κατά της ασθένειας. 

Η χρήση αυτού του αδρανοποιημένου εμβολίου και η μετέπειτα διαδεδομένη χρήση της θεραπείας με φάρμακο από το στόμα, που αναπτύχθηκε από τον Albert Sabin, οδήγησαν στη δημιουργία της Παγκόσμιας Πρωτοβουλίας για την Εξάλειψη της Πολιομυελίτιδας (GPEI) το 1988. Από το 2013, η GPEI κατάφερε να μειώσει τον επιπολασμό της πολιομυελίτιδας σε παγκόσμιο επίπεδο κατά 99%. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγειας (ΠΟΥ) μιλά, σήμερα, για "ιστορικό βήμα" προς έναν κόσμο χωρίς πολιομυελίτιδα, καθώς μια ομάδα ειδικών επιβεβαίωσε ότι ο δεύτερος από τους τρεις τύπους του ιού της πολιομυελίτιδας έχει εξαφανιστεί παγκοσμίως. Η ανακοίνωση της Παγκόσμιας Πρωτοβουλίας για την Εξάλειψη της Πολιομυελίτιδας σημαίνει ότι κυκλοφορεί ακόμη μόνο ο τύπος 1 του ιού της πολιομυελίτιδας, αφού η εξάλειψη του τύπου 2 έχει κυρηχθεί ήδη από το 2015 και του τύπου 3.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) επιβεβαίωσε στις 25 Αυγούστου 2020 ότι "ο ιός της πολιομυελίτιδας εξαλείφθηκε" από την αφρικανική ήπειρο, τέσσερα χρόνια μετά την εμφάνιση των τελευταίων κρουσμάτων στη βορειοανατολική Νιγηρία, μια περιοχή όπου μαίνονται συγκρούσεις μεταξύ των δυνάμεων ασφαλείας και των τζιχαντιστών της Μπόκο Χαράμ.

"Χάρη στις προσπάθειες που κατέβαλαν οι κυβερνήσεις, το ιατρικό προσωπικό και οι κοινότητες, σώθηκαν περισσότερα από 1,8 εκατομμύριο παιδιά" από αυτή την ασθένεια, ανέφερε ο ΠΟΥ σε ανακοίνωσή του.

"Είναι μια καταπληκτική νίκη, μια απελευθέρωση", τόνισε ο δρ Τούνζι Φούνσο της επιτροπής Πολιομυελίτιδας Νιγηρίας του Διεθνούς Ροταριανού Ομίλου.

"Εδώ και περισσότερα από 30 χρόνια αντιμετωπίζουμε αυτή την πρόκληση. Το να πω ότι είμαι χαρούμενος είναι λίγο!", πρόσθεσε ο γιατρός αυτός που έχει αφιερώσει τη ζωή του στον σκοπό αυτό.

Η πολιομυελίτιδα είναι μία οξεία ιογενής λοίμωξη που προκαλείται από τον ιό της πολιομυελίτιδας. Η πολιομυελίτιδα προκαλεί ελαφρά συμπτώματα ή πολύ σοβαρή ασθένεια. Είναι ιός που επηρεάζει το πεπτικό και νευρικό σύστημα. 

Προκαλεί πυρετό, εμετό και ακαμψία των μυών και μπορεί να επηρεάσει τα νεύρα προκαλώντας μόνιμη παράλυση.

Η νόσος μπορεί να παραλύσει τους μύες της αναπνοής και κατάποσης, οδηγώντας στον θάνατο. Μεταξύ δύο και πέντε τοις εκατό των ανθρώπων με πολιομυελίτιδα πεθαίνουν απ’ τη νόσο και περίπου οι μισοί απ’ όλους τους ασθενείς που επιβιώνουν παθαίνουν μόνιμη παράλυση.

Η εξαιρετικά επικίνδυνη ασθένεια, που πλήττει το παιδικό νευρικό σύστημα και προκαλεί παράλυση των άκρων, μπορεί να πλήξει εκατομμύρια παιδιά, εάν δεν γίνει δυνατή η εξάλειψή της την επόμενη δεκαετία.

Συμπτώματα:

- Σε 90% των προσβεβλημένων από τον ιό, η νόσος είναι ασυμπτωματική.

- Σε 10% εκδηλώνεται με ήπια συμπτώματα (πυρετός, μυαλγίες, ναυτία, κεφαλαλγία, δυσκαταποσία).

-  Σε 1% προκαλεί άσηπτη μηνιγγίτιδα.

- Σε μικρότερο από 1% προκαλεί χαλαρή παράλυση ( απώλεια των αντανακλαστικών και του μυϊκού τόνου). 

Οι παραλύσεις είναι συνήθως ασύμμετρες. Τα κάτω άκρα προσβάλλονται πιο συχνά από τα άνω. Σε ορισμένες περιπτώσεις ανάλογα με τον εντοπισμό της κυτταρικής βλάβης  στο κεντρικό νευρικό σύστημα  ( εγκέφαλο και νωτιαίο μυελό ), μπορεί να έχουμε διαταραχές της κατάποσης, του λόγου, της καρδιοαναπνευστικής λειτουργίας και τελικά τον θάνατο.

Τρόπος μετάδοσης

Η πολιομυελίτιδα μπορεί να μεταδοθεί αν τα κόπρανα μολυσμένου ατόμου μολύνουν τα τρόφιμα, νερό ή χέρια.

Κυρίως μετάδοση από άτομο σε άτομο, βασικά μέσω της κοπρανο-στοματικής οδού. Ο ιός ανιχνεύεται πιο εύκολα και για μεγαλύτερο διάστημα στα κόπρανα, από ότι σε φαρυγγικές εκκρίσεις. Όπου το επίπεδο υγιεινής είναι υψηλό, η εξάπλωση μέσω φαρυγγικών εκκρίσεων μπορεί να είναι σχετικά πιο σημαντική. Σε σπάνιες περιπτώσεις, το γάλα, η τροφή και άλλα αντικείμενα μολυσμένα με κόπρανα έχουν ενοχοποιηθεί ως αγωγοί. Δεν υπάρχουν αξιόπιστες ενδείξεις εξάπλωσης μέσω εντόμων. Το νερό και τα λύματα ενοχοποιούνται σπανίως.

Τα περισσότερα κρούσματα αφορούν παιδιά κάτω των 5 ετών.

Ο χρόνος επώασης είναι από μία έως τρεις εβδομάδες.

Διάγνωση: Ο ιός μπορεί να απομονωθεί από δήγματα κοπράνων, φαρυγγικών εκκρίσεων, εγκεφαλονωτιαίου υγρού.

Θεραπεία

Η θεραπεία είναι συμπτωματική.

Δεν υπάρχει θεραπεία, παρά μόνο υποστηρικτικά μέτρα. Ωστόσο, η νόσος προλαμβάνεται μέσω του εμβολιασμού.

Τα περιστατικά νόσησης από πολιομυελίτιδα έχουν πλέον εξαλειφθεί την τελευταία 20ετία, λόγω του μαζικού εμβολιασμού. Ωστόσο, σε ορισμένες χώρες του κόσμου, η ασθένεια εξακολουθεί να υφίσταται.

Η χώρα μας ανακηρύχθηκε ως «περιοχή ελεύθερη από πολιομυελίτιδα» τον Ιούνιο του 2002, μαζί με την υπόλοιπη Ευρώπη, σαν αποτέλεσμα του συστηματικού εμβολιασμού και της ενισχυμένης επιδημιολογικής επιτήρησης της πολιομυελίτιδας.  

Η επιτήρηση της οξείας χαλαρής παράλυσης (ΟΧΠ) σε όλα τα άτομα κάτω των 15 ετών ή σε άτομα οποιασδήποτε ηλικίας όταν υπάρχει υποψία πολιομυελίτιδας αποτελεί βασικό στοιχείο της διατήρησης της χώρας ελεύθερης πολιομυελίτιδας. Στη χώρα μας με σκοπό την πρώιμη ανίχνευση κάθε πιθανής εισαγωγής άγριου ιού πολιομυελίτιδας, λειτουργεί:

· από το 1998, κλινικοεργαστηριακό δίκτυο επιδημιολογικής επιτήρησης της οξείας χαλαρής παράλυσης (Ο.Χ.Π.) – πολιομυελίτιδας

· από το 2010, συμπληρωματική εργαστηριακή επιτήρηση δειγμάτων κοπράνων για την ανίχνευση πολιοϊών σε ομάδες υψηλού κινδύνου (αθίγγανους, μετανάστες κλπ). Μέχρι σήμερα, δεν έχει ανευρεθεί άγριος ιός πολιομυελίτιδας.

· Από το 2012, περιβαλλοντική επιτήρηση του άγριου ιού της πολιομυελίτιδας με επιτήρηση λυμάτων, κατά προτεραιότητα από βιολογικούς καθαρισμούς περιοχών με χώρους  συγκέντρωσης  μεταναστών και καταυλισμούς αθιγγάνων.

Σε επιφυλακή οι ελληνικές αρχές για την πολιομυελίτιδα

Σε επιφυλακή βρίσκονται οι υγειονομικές αρχές της χώρας για το ενδεχόμενο εισαγωγής κρούσματος πολιομυελίτιδας στην Ελλάδα.

Την ανησυχία των ελληνικών αρχών επιτείνει το γεγονός ότι, αρκετοί πρόσφυγες που αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τη Συρία δεν έχουν εμβολιαστεί λόγω κατάρρευσης του υγειονομικού συστήματος της αραβικής χώρας.

Το ΕΚΕΠΥ έχει προχωρήσει σε εμβολιασμό των προσφύγων και  σε ίδρυση ιατρείων σε όλα τα κέντρα κράτησης μεταναστών με κονδύλια της ΕΕ, προκειμένου να ελέγχονται υγειονομικά οι φιλοξενούμενοι σε αυτά.

Πηγή: World Health Organization, ΕΟΔΥ

Διαβάστε επίσης

Κινδυνεύει να χάσει το πόδι της από οστεομυελίτιδα, στην Κρήτη. Ο σύζυγος της καταγγέλλει ότι την έχουν στην αναμονή

Τι είναι πρόσφυγες και τι οι μετανάστες; Ποιοι οι κίνδυνοι της Δημόσιας Υγείας; Για ποιες παθήσεις πρέπει να ελέγχονται;