Περιφερική νευροπάθεια με μούδιασμα, πόνο, δυσκολία στην κίνηση, απώλεια αίσθησης, διαταραχές στα μάτια.

του Ξενοφώντα Τσούκαλη, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Η περιφερική νευροπάθεια πρόκειται για διαταραχή των νεύρων στη μεταφορά εντολών από το νωτιαίο μυελό και τον εγκέφαλο προς τις περιφερειακές μονάδες. Πρόκειται για παθήσεις των περιφερικών νεύρων οφειλόμενες σε διάφορα αίτια τα οποία συχνότερα είναι τοξικά, μεταβολικά και κληρονομικά.

Συμπτώματα της περιφερικής νευροπάθειας

Στα κύρια συμπτώματα της περιφερικής νευροπάθειας αναφέρονται το μούδιασμα, ο πόνος, η δυσκολία στην κίνηση, οι διαταραχές ούρησης, η στυτική δυσλειτουργία, οι διαταραχές στα μάτια και στο έντερο.

Πόνος, κάψιμο, μυρμηγκιάσματα, μούδιασμα, απώλεια της αίσθησης, μυϊκή αδυναμία, δερματικά έλκη (ανοικτές πληγές) στην περιφερική πολυνευροπάθεια που επηρεάζει την αισθητικότητα κυρίως αλλά και την κινητικότητα σε μικρότερο βαθμό των ποδιών και των χεριών. Πολλοί ασθενείς το μόνο που νιώθουν είναι απώλεια της αίσθησης στα πόδια. Εξαιτίας αυτής της απώλειας της αίσθησης στα πόδια μπορεί να τραυματισθούν εύκολα και να μην το καταλάβουν. Δημιουργούνται λοιπόν πληγές που αν δεν θεραπευτούν γίνονται δερματικά έλκη τα οποία παθαίνουν μόλυνση και μπορεί να οδηγήσουν ακόμη και σε γάγγραινα και ακρωτηριασμό.

Απώλεια του ελέγχου της κύστης, ακράτεια ούρων, αδυναμία κένωσης της κύστης, συχνές ουρολοιμώξεις, φούσκωμα στην κοιλιά,ναυτία, έμετοι, διάρροια, δυσκοιλιότητα, προβλήματα στύσης στον άνδρα και σεξουαλικά προβλήματα στη γυναίκα, ζάλη όταν περνάτε από την καθιστή στην όρθια θέση (ορθοστατική υπόταση), υπερβολική εφίδρωση ή πολύ λίγη εφίδρωση στην αυτόνομη νευροπάθεια η οποία επηρεάζει την κύστη, το έντερο, τα γεννητικά όργανα, τους ιδρωτοποιούς αδένες, τα μάτια και την καρδιά.

Που οφείλεται η περιφερική νευροπάθεια

Η περιφερική νευροπάθεια μπορεί να οφείλεται σε κληρονομικές ασθένειες όπως η νόσος Charcot- Marie- Tooth και η αταξία του Φρίντριχ. Άλλοι παράγοντες που φαίνεται ότι ευθύνονται είναι ο σακχαρώδης διαβήτης, η κατάχρηση αλκοόλ, το Aids, η ρευματοειδής αρθρίτιδα, ο ερυθηματώδης λύκος, πιθανός τραυματισμός νεύρων, έλλειψη βιταμινών κ. ά. Επίσης επίκτητες νεοπλασίες, παρανεοπλασματικά σύνδρομα.

H διαβητική νευροπάθεια είναι η βλάβη που παθαίνουν τα νεύρα από τα υψηλά επίπεδα του σακχάρου στο αίμα στους διαβητικούς ασθενείς. Όλα τα νεύρα στο σώμα μπορεί να πάθουν βλάβη. Διαβητική νευροπάθεια κινδυνεύουν να πάθουν πιο εύκολα άτομα που έχουν διαβήτη για πολλά χρόνια ή άτομα με διαβήτη που δεν ελέγχεται καλά (με υψηλό σάκχαρο). Η διαβητική νευροπάθεια δεν δίνει πάντα συμπτώματα. Μπορεί κάποιος να έχει διαβητική νευροπάθεια και να μην το γνωρίζει.

Διάγνωση της περιφερικής νευροπάθειας

Προηγείται η λεπτομερής καταγραφή του ιστορικού του ασθενούς. Αν χρειαστεί απαιτούνται ακτινολογικές και μικροβιολογικές εξετάσεις για τον αποκλεισμό λοιμωδών παθήσεων.
Η διάγνωση για την περιφερική νευροπάθεια γίνεται μέσω ειδικών νευρολογικών εξετάσεων, ηλεκτρομυογραφήματος, ηλεκτροφυσιολογικού ελέγχου (ταχύτητες αγωγής νεύρων, ηλεκτρομυογράφημα), για την αποκάλυψη της βαρύτητας, της κατανομής  αλλά και του τύπου βλάβης (αξονική, απομυελινωτική)

Υπέρηχος των περιφερικών νεύρων και του βραχιονίου πλέγματος, για την αποκάλυψη δομικών βλαβών του νευρικού συστήματος (οίδημα, ατροφία, υπετροφία), αλλά και χαρακτηριστικών ευρημάτων που μπορεία να οδηγήσουν στη διάγνωση μίας φλεγμονώδους πολυνευροπάθειας (π.χ. CIDP, Guillain-Barre)

Αιματολογικός έλεγχος, για την αποκάλυψη συχνότερα μεταβολικών (π.χ. έλλειψη βιταμινών) ή φλεγμονωδών (νόσος του Lyme, αγγειίτιδα) αιτιών

Ανά περίπτωση και ανάλογα με την ύπαρξη ή όχι σαφούς αιτίας της πολυνευροπάθειας, μπορεί να διευρυνθεί ο διαγνωστικός έλεγχος με βιοψία νεύρων ή απεικονιστικό έλεγχο με μαγνητική τομογραφία.

Θεραπεία της περιφερικής νευροπάθειας

Σημαντικό ρόλο για τη θεραπεία της περιφερικής νευροπάθειας παίζει η αντιμετώπιση της βασικής νόσου. Συχνά συνιστώνται φυσικοθεραπείες και αναλγητικά φάρμακα.

Στις ελλείψεις βιταμινών, η χορήγηση των ανάλογων βιταμινούχων σκευασμάτων που χρειάζεται ο οργανισμός μπορεί να βελτιώσει την κατάσταση. Παράλληλα η υγιεινή διατροφή είναι η καλύτερη διασφάλιση για παροχή στον οργανισμό των βιταμινών που χρειάζεται καθημερινά.

Στους αλκοολικούς, εκτός από την υγιεινή διατροφή και τη χορήγηση βιταμινών που χρειάζονται στον οργανισμό τους, επιβάλλεται η διακοπή κατανάλωσης αλκοόλ.

Στους διαβητικούς, ο έλεγχος της γλυκόζης αίματος είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη βελτίωση της κατάστασης των νεύρων του ασθενούς. Οι διαβητικοί πρέπει να γνωρίζουν ότι οι βλάβες που δημιουργούνται στον οργανισμό τους λόγω ψηλής γλυκόζης στο αίμα δεν είναι αναστρέψιμες. Για αυτό απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή στη θεραπεία τους για πρόληψη σοβαρών βλαβών που πιθανόν να απειλούν τη ζωή τους.

Για την αντιμετώπιση του πόνου που συνοδεύει τις περιφερικές νευροπάθειες, χρησιμοποιούνται φάρμακα αναλγητικά, αντιφλεγμονώδη, και νευροληπτικά φάρμακα, όπως ορισμένα αντιεπιληπτικά και αντικαταθλιπτικά. Στην τελευταία κατηγορία περιλαμβάνεται ένας μεγάλος αριθμός ουσιών που έχουν πάρει ένδειξη για το νευροπαθητικό πόνο με ιδιαίτερα ικανοποιητικά αποτελέσματα ή ακόμα και για συγκεκριμένες παθήσεις, όπως είναι η νευραλγία τριδύμου νεύρου. Χαρακτηριστικά μπορούν να αναφερθούν η καρβαμαζεπίνη (Tegretol) και η οξκαρβαζεπίνη (Trileptal), το βαλπροϊκό (Depakine), η γκαμπαπεντίνη (Neurontin), η λεβατιρασετάμη (Keppra), η πρεγκαμπαλίνη (Lyrica), η ντουλοξετίνη (Cymbalta) κ.α.

Επιπλοκές της περιφερικής νευροπάθειας

Στις επιπλοκές για την περιφερική νευροπάθεια αναφέρονται η νευρολογική δυσλειτουργία και η αδυναμία αισθητικότητας και κινητικότητας.

Οδηγίες για ασθενείς με περιφερική νευροπάθεια

Οι ασθενείς που έχουν στην οικογένειά τους ιστορικό περιφερικής νευροπάθειας πρέπει να υιοθετούν έναν υγιεινό τρόπο ζωής, με διακοπή του καπνίσματος και της κατανάλωσης αλκοόλ και κατανάλωση υγιεινής διατροφής.

Προληπτικά μέτρα για να αποφύγετε επιπλοκές της νευροπάθειας

Για να αποφύγετε τα έλκη (πληγές) στα πόδια και τους ακρωτηριασμούς και να προστατεύσετε τα  πόδια σας, θα πρέπει να ελέγχετε τα πόδια σας κάθε μέρα, να φοράτε πάντα παπούτσια ή παντόφλες (να μην περπατάτε ποτέ ξυπόλυτοι) και καθαρές, στεγνές κάλτσες, να αγοράζετε πάντα παπούτσια που σας είναι βολικά και άνετα (να μην σας πληγώνουν), να ζητήσετε πάντα βοήθεια αν χρειάζεται από ειδικό γιατρό. Επιπλέον, καλό είναι να πλένετε, να στεγνώνετε και να ελέγχετε τα πόδια σας κάθε μέρα, να κοιτάτε πάντα για κάλους, εκδορές, πληγές, κοψίματα, ερυθρότητα ή οιδήματα στα πόδια σας, να κόβετε τα νύχια σας τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα, να βάζετε κρέμα για ξηροδερμία, αλλά όχι ανάμεσα στα δάκτυλα.

Διαβάστε επίσης

• Η Περιφερική αγγειακή νόσος μπορεί να προκαλεί χωλότητα, πόνο, κράμπες, μούδιασμα στα πόδια σας. Πώς γίνεται η διάγνωση και πώς θεραπεύεται;
• Ποιος ο λόγος που μπορεί να πονάνε τα πόδια σας; Όλες οι αιτίες από τις πιο απλές μέχρι τις πιο σοβαρές.
• Αλγοδυστροφία ή σύνδρομο σύμπλοκου περιοχικού πόνου που προκαλεί πόνο και αίσθημα καψίματος σε πόδια ή χέρια
• Γιατί ο διαβήτης είναι επικίνδυνος; Αναγνωρίστε τα συμπτώματα, μειώστε τον κίνδυνο.
• Που οφείλεται ο πόνος στα πέλματα; Απλές συμβουλές για να τα προστατεύσεις

Γκίνγκο, Τζίνγκο μπιλόμπα για μνήμη, άνοια, συγκέντρωση, εμβοές, εκφύλιση ωχράς κηλίδας

της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακής βιολόγου, medlabnews.gr iatrikanea

Το Γκίνγκο Μπιλόμπα είναι το αρχαιότερο είδος δέντρου στον πλανήτη. Καλλωπιστικό φυλλοβόλο δέντρο. Ιδιαίτερα κατάλληλο για αστικές περιοχές. Φτάνει και στα 50μ. ύψος. Ευδοκιμεί σε  όξινα και καλά αποστραγγιζόμενα εδάφη.

Η χρήση των φύλλων του ginkgo biloba στην ιατρική πρωτοεμφανίστηκε στην Κίνα το 2800 π.Χ. 

Στις ΗΠΑ κυκλοφορεί ως συμπλήρωμα διατροφής, στην Ευρώπη όμως διατίθεται και ως επίσημο φαρμακευτικό σκεύασμα. Το τζίνγκο μπιλόμπα ήταν μια από τις πρώτες ουσίες που χρησιμοποιούνται σε παραδοσιακές ιατρικές και διερευνήθηκαν διεξοδικά σε επιστημονικά εργαστήρια της Δύσης. 

Μελέτες έδειξαν ότι το βότανο είναι αποτελεσματικό στην αύξηση της ροής του αίματος στα άκρα και τον εγκέφαλο. Καλύτερη ροή αίματος σημαίνει καλύτερη μνήμη και μεγαλύτερη γενική εγρήγορση. Πολυά­ριθμες μελέτες έχουν δείξει ότι, σε περιπτώσεις εγκεφαλικής ανεπάρ­κειας (ανεπαρκούς ροής αίματος στον εγκέφαλο), το ginkgo biloba αποτελεί μια πολύτιμη και εξαιρετικά ασφαλή θεραπεία.  Αποκαθιστώντας μια ομαλότερη ροή αίματος προς τον εγκέφαλο, το τζίνγκο μπιλόμπα μειώνει την απώλεια μνήμης, τη σύγχυση, τον αποπροσανατολισμό και την ψυχοκινητική διέγερση. Φυσικά, καλύτερη ροή αίματος σημαί­νει επίσης μικρότερη πιθανότητα για ισχαιμικό εγκεφαλικό. To ginkgo biloba μειώνει τις πιθανότητες εγκεφαλικού και με άλλον ένα τρόπο, κάνοντας τα αιμο­πετάλια λιγότερο κολλώδη, και συνεπώς μειώνοντας τις πιθανότητες να σχηματίσουν θρόμβο και να αποκλείσουν τη ροή αίματος προς τον εγκέφαλο.

Το εκχύλισμα Ginkgo Biloba έχει αποδειχθεί ότι έχει αντιοξειδωτικές ιδιότητες και προστατεύει αποτελεσματικά τα πολυακόρεστα λιπαρά οξέα των μεμβρανών. Έχει δράση στον εγκέφαλο, τον αμφιβληστροειδή του οφθαλμού και το καρδιαγγειακό σύστημα.

Το Ginkgo Biloba έχει αποδειχθεί ότι δρα θεραπευτικά στην εκφύλιση της ωχράς κηλίδας του αμφιβληστροειδούς, η οποία προκαλεί μείωση ή ακόμα και απώλεια της όρασης. Επίσης, μελέτες έχουν δείξει ότι βοηθά στη διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια. Στον εγκέφαλο, το Ginkgo Biloba μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη των διαταραχών που οφείλονται στην ηλικία και επηρεάζουν τη νοητική λειτουργία.

Επίσης, έχει αποδειχθεί ότι τα φύλλα του φυτού μετριάζουν τις δυσμενείς επιδράσεις του παράγοντα ενεργοποίησης των αιμοπεταλίων, συμπεριλαμβανομένων των φλεγμονωδών αντιδράσεων που σχετίζονται με τη δράση του ανοσοποιητικού συστήματος. Το Ginkgo Biloba χρησιμοποιείται για περιπτώσεις κυκλοφορικών προβλημάτων και άλλων σχετιζόμενων διαταραχών όπως είναι οι εμβοές βόμβος (κουδούνισμα των αυτιών), το Αλτσχάιμερ, η ζαλάδα, το σύνδρομο Raynauds, το μούδιασμα και το μυρμήγκιασμα, η ημικρανία, οι δυσλειτουργίες στύσης, η φλεγμονή και διαταραχές στην πνευματική και εγκεφαλική λειτουργία.

Για να απαντηθεί αν κάνει για την άνοια, οργανώθηκαν αρκετές μελέτες σε ανθρώπους που έπασχαν από άνοια διαφορετικής βαρύτητας. Οι μελέτες αυτές έδειξαν ότι σε δοσολογία από 120 έως 240 mg, έδειξαν ότι βελτιώνει την άνοια όταν κάποιος πάσχει ήδη από άνοια, δεν προστατεύει όμως από την εμφάνιση άνοιας αν κάποιος το πάρει προληπτικά. Επίσης, έχει αποδειχθεί χρήσιμο σε ασθενείς με προχωρημένη άνοια, άνοια δηλαδή που συνοδεύεται πια από ψυχιατρικού τύπου διαταραχές στη συμπεριφορά όπως ανησυχία, παραλήρημα, φυγές κ.ο.κ. 

Το ginkgo biloba περιέχει δύο ομάδες δραστικών ουσιών:

– τα φλαβονοειδή και

– τις λακτόνες τερπενίων συμπεριλαμβανομένων των γκιγκολιδίων Α, Β και  Γ, τα διλοβολίδια, το quercetin (κερσετίνη), και τα καεμφερόλη.

Τα γκιγκολίδια ελέγχουν την αλλεργική φλεγμονή, το αναφυλακτικό σοκ και το άσθμα. Μελέτες αποκαλύπτουν επίσης ότι το biloba έχει ισχυρά αντιοξειδωτικά που καταπολεμούν τις επιδράσεις των ελεύθερων ριζών, που πιστεύεται ότι είναι η αιτία της πρόωρης γήρανσης και της άνοιας και αποκαλύπτουν ότι τα αντιοξειδωτικά μπορούν να προστατεύουν τα μάτια για καθαρότερη όραση, το καρδιαγγειακό σύστημα και το κεντρικό νευρικό σύστημα. Το συμπλήρωμα ginkgo biloba πρέπει να περιέχει 24% φλαβονοειδή και 6% τερπενοειδή. Αυτά τα απαιτούμενα επίπεδα είναι γνωστό ότι δίνουν το μέγιστο δυνατό όφελος για το άτομο που τα λαμβάνει.

Τέλος, τα συ­μπληρώματα ginkgo βοηθούν επίσης στη βελτίωση της σεξουαλικής λειτουργίας των ανδρών, σταθεροποιούν τους ακανόνιστους καρδιακούς ρυθμούς και ανακουφίζουν από τη δυσφορία της διαλείπουσας χωλότητας, μιας κυκλοφορικής διαταραχής των ποδιών. Βελτιώνοντας την κυκλοφορία μέσω των μικροσκοπικών αιμοφόρων αγγείων των ματιών, το ginkgo biloba βοηθά επίσης παρέχοντας προστασία από προβλήματα όπως ηεκφύ­λιση της ωχράς κηλίδας και τον καταρράκτη.

Εφαρμογή: 

Καταναλώστε ημερησίως περίπου 150-200 mg τυποποιημένου αποστάγματος ή βάλτε σε χυμούς φρούτων 2-3 φύλλα από το βότανο. Μην υπερβάλλετε στις παραπάνω δόσεις γιατί θα σας προκαλέσει διάρροια και νευρικότητα.

ΠΡΟΣΟΧΗ

Όταν παίρνετε ginkgo biloba για να βελτιώσετε τη γενική σας ικα­νότητα εγρήγορσης και την οξύνοιά σας, το αποτέλεσμα είναι αισθη­τό σχεδόν αμέσως. To ginkgo δεν είναι διεγερτικό, ωστόσο, και δεν πρόκειται να σας κρατήσει ξάγρυπνους τη νύχτα ή να σας φέρει νευρικότητα. 

Το πρώτο πράγμα που πρέπει να προσέχει κανείς είναι να λαμβάνει σκευάσματα που φέρουν σαφώς την ένδειξη ότι περιέχουν εκχύλισμα φύλων κι αυτό γιατί οι σπόροι του τζίνγκο μπιλόμπα δεν πρέπει να καταναλώνονται καθώς ενέχουν τον κίνδυνο πρόκλησης επιληψίας. 

Δεν έχουν σημειωθεί σημαντικές παρενέργειες κατά τη χρήση του τζίνγκο μπιλόμπα. Επίσης, δεν έχουν καταγραφεί σε κλινικές δοκιμές σημαντικές παρενέργειες σε άτομα που λάμβαναν 600 mg εκχυλίσματος φύλλου σε μία δόση. Ελαφρές παρενέργειες περιλαμβάνουν γαστρεντερικές διαταραχές και κεφαλαλγίες. Προσοχή όμως στις αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα. Τo βότανο δεν θα πρέπει να χορηγείται σε άτομα που ακολουθούν θεραπεία με αντιπηκτικά, όπως η ηπαρίνη και η βαρφαρίνη. Πάντως ακόμα και σε ασθενείς που λαμβάνουν ψηλή δόση τζίνγκο μπιλόμπα (δηλαδή 240 mg), δοσολογίες όπου καταγράφεται παράταση του δείκτη πηκτικότητας του αίματος aPTT, οι αλλαγές που παρατηρούνται δεν είναι τέτοιες που να έχουν κλινικές επιπτώσεις. 

Διαβάστε επίσης

• Κουρκουμάς ή κιτρινόριζα ως αντιφλεγμονώδες, αντικαρκινικό, για τον διαβήτη, την χοληστερινη, το Αλτσχάιμερ, την ακμή, τις πανάδες
• Βάλσαμο ή βαλσαμόχορτο ή σπαθόχορτο για την κατάθλιψη, τα τραύματα, το στομάχι, το άσθμα, τον καρκίνο. 
• Σταμναγκάθι για το συκώτι, την καρδιά, το στομάχι, το δέρμα
• Το οπλοστάσιο της φύσης: Βότανα και οι θεραπευτικές τους ιδιότητες ανά ασθένεια
• Πιπερόριζα (τζίντζερ) ένα ωφέλιμο βότανο κατάλληλο για την βαρυστομαχιά, το κρυολόγημα, την χοληστερίνη, την αρθρίτιδα, τον διαβήτη και τις δίαιτες

Χαμομήλι για πόνους στην κοιλιά, δυσπεψία, τυμπανισμό, στρες, αϋπνία, μαύρους κύκλους, ως αντισηπτικό. Ποιοι πρέπει να το αποφεύγουν;

της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακής βιολόγου, medlabnews.gr iatrikanea

Πρόκειται για ένα ποώδες φυτό, η επιστημονική ονομασία του οποίου είναι Chamomilla, ενώ το γένος περιλαμβάνει περί τα 70 είδη το γνωστότερο των οποίων του είναι η Chamomilla recutita ή Matricaria chamomilla, που στα ελληνικά αποδίδεται ως Χαμαίμηλον το κοινόν ή Ματρικαρία το χαμαίμηλον.

Αφιερωμένο στον θεό Ήλιο, ο οποίος κατά τους αρχαίους Αιγυπτίους ήταν ο γιατρός των μολυσματικών νόσων, το χαμομήλι ήταν γνωστό από την αρχαιότητα, ενώ χρησιμοποιούνταν από τους Έλληνες και τους Ρωμαίους ως φάρμακο χάρη στις ηρεμιστικές και αντισηπτικές του ιδιότητες.

Πήρε το όνομα του από το άρωμα του και την χαμηλή ανάπτυξή του (μήλο του εδάφους). Ταπεινό σε εμφάνιση, αλλά με πολύ σημαντικές ιδιότητες, θεωρείται από τα πιο χρήσιμα φαρμακευτικά φυτά. Η δράση του εξάλλου είναι γνωστή από την αρχαιότητα, καθώς οι αρχαίοι Έλληνες εκμεταλλεύονταν τις πολύτιμες και καταπραϋντικές του ιδιότητες. Σύγχρονες έρευνες επαληθεύουν την χρησιμότητα του χαμομηλιού ως φάρμακο σε ένα ευρύτατο φάσμα παθήσεων.

Κανένα από τα συστατικά του χαμομηλιού δεν μπορεί να δράσει τόσο από μόνο του, όσο το σύνολο των συστατικών στοιχείων. Τα άνθη δίνουν ένα αιθέριο έλαιο που έχει βαθύ κυανό χρώμα. Χάρη στη συνεργασία των αιθέριων ελαίων με τα φλαβονοειδή, τις κουμαρίνες και τις βλεννίνες αποκαλύπτονται οι θρεπτικές αξίες του χαμομηλιού. Τα σπουδαιότερα συστατικά του αιθέριου ελαίου του χαμομηλιού είναι η άλφα-δισαβολόλη και η χαμαζουλίνη, στις οποίες οφείλονται οι αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες του.

Το χρώμα του χαμομηλιού οφείλεται στην χαμαζουλίνη. Είναι ένας υδρογονάνθρακας που έχει αντιφλεγμονώδη δράση και ανακουφίζει από τον πόνο.  Η χαμαζουλίνη και η δισαβολόλη είναι υπεύθυνα επίσης για την δράση του χαμομηλέλαιου στο δέρμα και στο βλεννογόνο. Η δισαβολόλη επουλώνει τις πληγές και έχει αντιφλεγμονώδεις και αντιμολυσματικές ιδιότητες για το στομάχι. Ο συνδυασμός μαζί με τη χαμαζουλίνη είναι ένα ισχυρό αντιβακτηριακό.

Το χαμομήλι μεταξύ άλλων περιέχει κάλιο, μαγνήσιο, ασβέστιο.

Ερευνητές από το Imperial College του Λονδίνου, απομόνωσαν από τα ούρα εθελοντών που έπιναν τσάι χαμομήλι για δύο εβδομάδες, ουσίες που δείχνουν ότι το χαμομήλι είναι χρήσιμο κατά του κρυολογήματος και κατά των μυϊκών σπασμών που είναι υπεύθυνοι για τις κράμπες και τους πόνους της περιόδου.

Η πρώτη ουσία είναι το ιππουρικό οξύ που έχει αντιφλεγμονώδη δράση. Η δεύτερη είναι η γλυκίνη που μειώνει τους μυϊκούς σπασμούς.

Σημαντικό στα ευρήματα τους, είναι το γεγονός ότι οι δύο ωφέλιμες ενεργές ουσίες παρέμειναν ψηλές στο αίμα ακόμη και δύο εβδομάδες μετά που σταμάτησαν να πίνουν τσάι χαμομήλι. Αυτό δείχνει ότι το χαμομήλι μπορεί να έχει παρατεταμένη μακροχρόνια χρήσιμη δράση.

Φαρμακευτικές ιδιότητες και δράσεις του χαμομηλιού:

• Ηρεμεί τα νεύρα και ανακουφίζει από έντονα συναισθηματικά προβλήματα.
• Χρησιμοποιείται κατά της αϋπνίας (ενισχύοντας τον ύπνο), της ανησυχίας και της νευρικής έντασης. Αρκεί να πιείτε λίγο χαμομήλι 30 με 45 λεπτά πριν ξαπλώσετε στο κρεβάτι. Θα καταφέρει να διώξει τα άγχη σας, να σας χαλαρώσει με το απαλό του άρωμα και τελικά να σας οδηγήσει σε ένα βαθύ και ποιοτικό ύπνο, δρώντας χαλαρωτικά στο νευρικό σύστημα.
• Ηρεμιστικό σε καταστάσεις στρες, ημικρανίες, νευραλγίες και ζαλάδες. Το χαμομήλι είναι γνωστό για τις φυσικές αγχολυτικές του ιδιότητες, οι οποίες βοηθούν στη χαλάρωση των νεύρων, ενώ έχει χρησιμοποιηθεί για την αγωγή της Γενικευμένης Αγχώδους Διαταραχής. Μπορείτε να ανακόψετε την αυξανόμενη πορεία ενός πονοκεφάλου ή μιας ημικρανίας, πίνοντας λίγο αφέψημα χαμομηλιού, το οποίο θα σας ανακουφίσει πριν ο πόνος γίνει χειρότερος.
• Επουλώνει τις πληγές, τα εγκαύματα και καταπραΰνει τα εκζέματα
• Είναι αντιφλεγμονώδες (το οφείλει στα συστατικά χαμαζουλίνη και α-δισαβολόλη). Είναι ωφέλιμο απέναντι σε διάφορες φλεγμονές, συμπεριλαμβανομένων και των γαστρεντερικών μολύνσεων, φλεγμονών των ματιών ή του δέρματος, του εντέρου, των ελκών στο στόμα, της ουλίτιδας κ.ά. εφαρμόζοντας τοπικά αφέψημα χαμομηλιού, το οποίο έχουμε αφήσει να κρυώσει, προσφέρουμε λύση σε διάφορα δερματικά προβλήματα, από ακμή, μέχρι ερεθισμούς του δέρματος και μολύνσεις από μύκητες. Σύμφωνα με έρευνες, μάλιστα, η τοπική εφαρμογή χαμομηλιού σε έκζεμα μπορεί να έχει το 60% της αποτελεσματικότητας μιας κρέμας με 0,25% υδροκορτιζόνης. Ακόμη, οι κομπρέσες με αφέψημα χαμομηλιού μπορεί να είναι εξίσου αποτελεσματικές.
• Τονώνει το ανοσοποιητικό: Έχει αποδειχτεί ότι το χαμομήλι έχει τη δυνατότητα να αυξήσει την παραγωγή των λευκών αιμοσφαιρίων, τα οποία με τη σειρά τους βελτιώνουν τη λειτουργία του ανοσοποιητικού μας συστήματος, απαλλάσσοντας μας από τα κρυώματα και τις ιώσεις που «κολλάμε» όταν το ανοσοποιητικό μας είναι πεσμένο. Ακόμη, όμως, κι αν αρρωστήσουμε με γρίπη ή συνάχι, η εισπνοή ατμού από το εκχύλισμα του χαμομηλιού μπορεί να καταπραΰνει το κρύωμά μας και να μειώσει την καταρροή.
• Είναι αντισπασμωδικό (λόγω της παρουσίας φλαβονοειδών και δισαβολόλης)
• Αντισηπτική και αντι-ερεθιστική δράση
• Αντιμολυσματικές ιδιότητες για το στομάχι και προστατευτική ενάντια στα έλκη
• Αντιπυρετικές και αντιαλλεργικές ιδιότητες
• Είναι εμμηναγωγικό και ανακουφίζει από τους πόνους της περιόδου. Σε περιπτώσεις γυναικολογικών προβλημάτων, όπως κράμπες περιόδου, το χαμομήλι μπορεί να καταπραΰνει τον πόνο, ενώ ακόμη και σε περιπτώσεις κολπίτιδας, οι πλύσεις με χαμομήλι ανακουφίζουν την κατάσταση.
• Ανακουφίζει τα παιδιά από τους πόνους της οδοντοφυΐας
• Χρήσιμο για τη νευρική δυσπεψία, τους κολικούς, τον τυμπανισμό και τα αέρια. Το αφέψημα χαμομηλιού μπορεί να μας ανακουφίσει από το φούσκωμα και τα ενοχλητικά αέρια, όπως επίσης και να ανακουφίσει τα συμπτώματα του συνδρόμου του ευερέθιστου εντέρου. Σε συνδυασμό, μάλιστα με τσάι δυόσμου, ενδέχεται να φέρει καλύτερα αποτελέσματα. Ακόμη, μειώνει τα επεισόδια των κολικών, όπως και τη διάρκεια της διάρροιας, ενώ βοηθά σημαντικά στη χαλάρωση του στομάχου.
• Τα υπεργλυκαιμικά συμπτώματα και ο διαβήτης μπορούν να ελεγχθούν με την κατανάλωση χαμομηλιού, σύμφωνα με έρευνες, καθώς το χαμομήλι μειώνει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα και αυξάνει την αποθήκευση γλυκογόνου στο ήπαρ.
• Φυσικό παυσίπονο σε ρευματικούς πόνους και σε περιπτώσεις κυστίτιδας
• Αυξάνει την όρεξη σε περιπτώσεις ανορεξίας
• Είναι ευεργετικό για υπερκινητικά και ανήσυχα παιδιά
• Χρήσιμο στην ουλίτιδα (και σε άφθες) και ως οφθαλμική πλύση (σε πόνους ματιών ή στο κριθαράκι). Βελτιώνει τους μαύρους κύκλους και το πρήξιμο στα μάτια: Αν αντιμετωπίζετε τέτοιου είδους προβλήματα στα μάτια, χρησιμοποιήστε φακελάκια με χαμομήλι, τα οποία έχετε εμβαπτίσει σε ζεστό νερό και τοποθετήστε τα σε κλειστά βλέφαρα (ή κάντε το ίδιο βουτώντας λίγο βαμβάκι στο αφέψημα χαμομηλιού). Οι μαύροι κύκλοι θα μειωθούν, ενώ η τανίνη του χαμομηλιού μπορεί να περιορίσει το πρήξιμο.

Ποιοι πρέπει να αποφεύγουν το χαμομήλι

Η κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων χαμομηλιού είναι γνωστό ότι προκαλεί πεπτικό ή το γαστρεντερικό ερεθισμό. Λαμβάνοντας περισσότερο από τη συνιστώμενη δοσολογία του Χαμομηλιού , η οποία περιορίζεται σε 3 έως 4 φορές την ημέρα, μπορεί να προκαλέσει διάρροια, έμετο και ναυτία. Μελέτη του Πανεπιστημίου του Maryland Medical Center δείχνει ότι τα παιδιά κάτω των 18 ετών δεν πρέπει καταναλώνουν περισσότερο από το ήμισυ της δόσης των ενηλίκων κάθε μέρα. Τα παιδιά από 5 ετών και κάτω δεν πρέπει να καταναλώνουν περισσότερο από μισό φλιτζάνι του τσαγιού την ημέρα. Το Χαμομήλι συσσωρεύεται στο σώμα, έτσι ώστε οι παρενέργειες μπορούν να εμφανιστούν, για μία μεγάλη δόση, μετά από αρκετές ημέρες.

Οι έγκυες γυναίκες μπορούν να χρησιμοποιήσουν χαμομήλι για να ανακουφίσει την πρωινή αδιαθεσία, ναυτία και έμετο , αλλά αν καταναλώνονται σε μεγάλες μπορεί να είναι επιζήμιο για την εγκυμοσύνη.

Επισημαίνεται ότι άτομα που είναι αλλεργικά στις μαργαρίτες και τα χρυσάνθεμα, μπορεί να είναι αλλεργικά και στο χαμομήλι και για το λόγο αυτό πρέπει να το αποφεύγουν. Έχουν περιγραφεί περιπτώσεις έντονων αλλεργικών αντιδράσεων σε άτομα που έπιναν ρόφημα από χαμομήλι.

Επίσης το χαμομήλι μπορεί να επηρεάσει την απορρόφηση σιδήρου από το έντερο. Έτσι ασθενείς που πάσχουν από έλλειψη σιδήρου ή που παίρνουν σίδηρο πρέπει να ξέρουν για τη σχέση χαμομηλιού και απορρόφησης σιδήρου.

Οι πάσχοντες από άσθμα.  

Όσοι ακολουθούν φαρμακευτική αγωγή με αντικαταθλιπτικά, ηρεμιστικά, υπνωτικά, και άλλα συναφή σκευάσματα. 

Όσοι αγαπούν το αλκοόλ. 

Ρόφημα χαμομήλι

Ο πιο δημοφιλής τρόπος κατανάλωσης του χαμομηλιού είναι η δημιουργία αφεψήματος από τα αποξηραμένα άνθη του, στο οποίο, μάλιστα, μπορούμε να προσθέσουμε και λίγο μέλι. Εκτός αυτού, όμως, μπορείτε να το βρείτε και σε κάψουλες, ταμπλέτες, κρέμες για τοπική χρήση, διάφορα εκχυλίσματα, αλοιφές κ.λπ.

Διαβάστε επίσης

• Το Ginkgo Biloba (τζίνγκο μπιλόμπα), για την μνήμη, την άνοια, την συγκέντρωση, τις εμβοές
• Κουρκουμάς ή κιτρινόριζα ως αντιφλεγμονώδες, αντικαρκινικό, για τον διαβήτη, την χοληστερινη, το Αλτσχάιμερ, την ακμή, τις πανάδες
• Βάλσαμο ή βαλσαμόχορτο ή σπαθόχορτο για την κατάθλιψη, τα τραύματα, το στομάχι, το άσθμα, τον καρκίνο. 
• Σταμναγκάθι για το συκώτι, την καρδιά, το στομάχι, το δέρμα
• Το οπλοστάσιο της φύσης: Βότανα και οι θεραπευτικές τους ιδιότητες ανά ασθένεια
• Πιπερόριζα (τζίντζερ) ένα ωφέλιμο βότανο κατάλληλο για την βαρυστομαχιά, το κρυολόγημα, την χοληστερίνη, την αρθρίτιδα, τον διαβήτη και τις δίαιτες

Μούσμουλα για εντερικά προβλήματα, πίεση, χοληστερίνη, δέρμα, μάτια, δόντια, αδυνάτισμα και κατά του καρκίνου.

Κλεοπατρα Ζουμπουρλη

της Κλεοπάτρα Ζουμπουρλή, βιολόγου, medlabnews.gr iatrikanea

Τα μούσμουλα ή μέσπουλα ή μέσπιλο ή δέσπολα ή νέσπολα είναι ο καρπός της μουσμουλιάς. Η μουσμουλιά είναι ένα όμορφο δέντρο μέτριου μεγέθους που μπορεί να φτάσει σε ύψος τα 6-9 μέτρα. Ο καρπός είναι στρογγυλός ή ωοειδής ανάλογα με την ποικιλία και όταν ωριμάσει αποκτά κίτρινο χρώμα.

Περιέχει 1-2 μεγάλα ή 2-4 μικρότερα σπόρια, χρώματος σκούρου καφέ, τα οποία θεωρούνται μειονέκτημα γιατί αφήνουν λίγο χώρο για την σάρκα. Η γεύση τους είναι γλυκιά ή υπόξινη, ανάλογα με την ωριμότητα, όταν, όμως, συγκομίζονται υπερώριμα, απελευθερώνουν όλα τους τ’ αρώματα. Για το λόγο αυτό αναπτύχθηκαν κάποιες ποικιλίες με πολύ μικρά σπόρια. Είναι από τα πιο σημαντικά φρούτα της άνοιξης, που υπάρχει διαθέσιμο λίγες βδομάδες προτού κάνουν την εμφάνισή τους στην αγορά τα καλοκαιρινά φρούτα. Η παραγωγική σεζόν στην Ελλάδα κυμαίνεται κάθε χρόνο σε μέτρια επίπεδα και ο κύριος όγκος της εγχώριας παραγωγής εντοπίζεται στο νομό Κορινθίας. Ωστόσο, τα μούσμουλα έχουν αρχίσει να γίνονται ιδιαίτερα δημοφιλή στις διεθνείς αγορές, γεγονός που έχει προκαλέσει τον πολλαπλασιασμό του όγκου παραγωγής, σε παγκόσμιο επίπεδο, μέσα σε μόλις δύο δεκαετίες.

Η επιστημονική ονομασία της μουσμουλιάς είναι Mespilus Japonica, μια ονομασία που προδίδει ότι το φυτό κατάγεται από τη νοτιοανατολική Ασία. Οι μουσμουλιές είναι γνωστές στη Νοτιοανατολική Κίνα και στην Ιαπωνία εδώ και πολλούς αιώνες. Λέγεται, μάλιστα, ότι καλλιεργείται στην Ιαπωνία περισσότερα από 1.000 χρόνια. 

Διατροφική αξία των μούσμουλων


• Τα μούσμουλα είναι πολύ χαμηλά σε θερμιδική αξία.  Παρέχουν μόλις 47 θερμίδες ανά 100 γραμμάρια. Είναι πλούσια σε αδιάλυτες φυτικές ίνες και σε  πηκτίνη. Η πηκτίνη διατηρεί την υγρασία στο παχύ έντερο, κατά την διάρκεια διαφόρων  λειτουργιών και δρα ως υπακτικό. Είναι μια καλή επιλογή για άτομα που πάσχουν από δυσκοιλιότητα. Βοηθάει επίσης στην προστασία του βλεννογόνου  του παχέος εντέρου, μειώνοντας το χρόνο έκθεσης σε τοξικές ουσίες. Έχει  αποδειχθεί ότι η πηκτίνη, μειώνει τα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα, μειώνοντας την επαναπορρόφηση της στο παχύ έντερο, επειδή δεσμεύεται από τα χολικά οξέα  με αποτέλεσμα στην αποβολή της από το σώμα.

• Τα μούσμουλα είναι μια εξαιρετική πηγή βιταμίνης-Α (παρέχει περίπου 1528 IU ανά 100g), και φαινολικών φλαβονοειδών αντιοξειδωτικών, όπως είναι το χλωρογενικό οξύ, το νεο-χλωρογενικό οξύ, το υδροξυβενζοϊκό οξύ, το φερουλοκυκουινικο οξύ (feruloylquinic), το προτοκατεχουικό (protocatechuic) οξύ, η  επικατεχίνη, το κουμαρικό οξέα και το φερουλικό οξύ. Τα ώριμα φρούτα έχουν υψηλότερη  συγκέντρωση  χλωρογενικού οξέος. Η βιταμίνη Α  βοηθάει στην διατήρηση της ακεραιότητας των βλεννογόνων και του δέρματος. Εργαστηριακές μελέτες έχουν δείξει ότι η κατανάλωση φυσικών τροφών και φρούτων πλουσίων σε βιταμίνη-Α και σε φλαβονοειδή βοηθά στην προστασία των πνευμόνων και από ορισμένες μορφές καρκίνου, όπως είναι ο καρκίνος της στοματικής κοιλότητας. 

• Επίσης η βιταμίνη Α παίζει σημαντικό ρόλο στην όραση και στην οδοντική υγεία. Βελτιώνουν την όραση: τα φρέσκα μούσμουλα περιέχουν μια καλή ποσότητα βιταμίνης Α, η οποία βοηθά στην υγεία των ματιών. Τα μούσμουλα προστατεύουν λοιπόν τα μάτια μας από τις ελεύθερες ρίζες και βοηθούν στην πρόληψη της βλάβης του αμφιβληστροειδούς που προκαλείται από τις ελεύθερες ρίζες. Έτσι βελτιώνουν την όραση και προστατεύουν από τον καταρράκτη και την εκφύλιση της ωχράς κηλίδας 

• Τα φρέσκα φρούτα περιέχουν και  βιταμίνες του συμπλέγματος Β, όπως είναι το φυλλικό οξύ, η βιταμίνης Β-6 και η νιασίνη και  επίσης περιέχουν μικρές ποσότητες  βιταμίνης-C.

• Τα μούσμουλα, είναι επίσης  πλούσια σε κάλιο και μια καλή πηγή ασβεστίου, σιδήρου, χαλκού, μαγγανίου και άλλων μέταλλων. Το κάλιο είναι ένα σημαντικό συστατικό των κυττάρων και των σωματικών υγρών, και βοηθά στην φροντίδα του καρδιακού ρυθμού και της αρτηριακής πίεσης. Το μαγγάνιο χρησιμοποιείται από το σώμα ως συν-παράγοντας του αντιοξειδωτικού ενζύμου, δισμουτάση του υπεροξειδίου. Ο σίδηρος και χαλκός χρειάζονται για την παραγωγή των ερυθρών αιμοσφαιρίων.

• Βοηθούν  την απώλεια βάρους: Εκτός του ότι  έχουν λίγες θερμίδες. Επίσης περιέχουν ένα καλό ποσοστό διαιτητικών ινών. Η πλούσια σε φυτικές ίνες διατροφή, καταστέλλει την όρεξη και αυξάνει το μεταβολισμό. Έτσι, προωθεί την υγιή απώλεια βάρους. 

• Μια σειρά από ωφέλιμες ιδιότητες για την υγεία προσφέρουν επίσης  τα φύλλα της Μουσμουλιάς όπως την καταπολέμηση ηπατικών διαταραχών,  στην θεραπεία φλεγμονών του δέρματος, στην αντιμετώπιση του κρυολογήματος, παρέχουν δε μέτρια κατασταλτική επίδραση στον ιό HIV. Βέβαια, τα φύλλα της μουσμουλιάς φύλλα περιέχουν βιοδραστικές ενώσεις, πράγμα που σημαίνει ότι πίνοντας τσάι από τα φύλλα μπορεί να προκύψουν παρενέργειες ή αλληλεπίδραση με φάρμακα. Για παράδειγμα, πίνοντας συχνά μεγάλη ποσότητα αφεψήματος από φύλλα μουσμουλιάς μπορεί να προκύψει τοξική μυοπάθεια, μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από σοβαρή μυϊκή αδυναμία.

Μούσμουλο διατροφική αξία 

Δεδομένου είναι κάτω από την ποσότητα των θρεπτικών συστατικών ανά 100 g μούσμουλο:

Περιεκτικότητα σε νερό – 87%

Ενέργεια 47 Kcal 

Υδατάνθρακες 12.14 g 

Πρωτεΐνες 0.43 g 

Ολικά λιπαρά 0.20 g 

Χοληστερόλη 0 mg 

Διαιτητικές ίνες 1.70 g  

Ωμέγα 3 λιπαρά οξέα 19,4 mg

Ωμέγα 6 Λιπαρά Οξέα 115 mg

Μέταλλα

Ασβέστιο – 16 mg

Σίδηρος – 0,3 mg

Μαγνήσιο – 13 mg

Φωσφόρος – τα 27 mg

Σελήνιο 0.6 µg

Ψευδάργυρος 0.05 mg

Μαγγάνιο 0.148 mg

Χαλκός 0.040 mg

Ηλεκτρολύτες

Κάλιο – 266 mg

Νάτριο – του 1 mg

Βιταμίνες

Βιταμίνη C – 1 mg

Βιταμίνη Α – 1.528 IU

Θειαμίνη 0.019 mg

Ριβοφλαβίνη 0.024 mg

Πυριδοξίνη 0.100 mg

Νιασίνη 0.180 mg

Φυλλικό οξύ 14 µg

Η ευεργετική τους επίδραση

• Προστατεύουν από τον καρκίνο του παχέος εντέρου

• Βελτιώνουν την υγεία του δέρματος

• Προστατεύουν από τον καρκίνο του πνεύμονα και της στοματικής κοιλότητας

• Διατηρούν ομαλή αρτηριακή πίεση

• Προάγουν την απώλεια βάρους

• Βοηθούν στη διαδικασία σχηματισμού του αίματος

• Βελτιώνουν την όραση

• Ενισχύουν τα οστά και τα δόντια

Το μούσμουλο τρώγεται νωπό ως φρούτο και δεν δέχεται περαιτέρω επεξεργασία γιατί είναι πολύ ευαίσθητο. Είναι πολύ πλούσιο σε βιταμίνη C.

Στη μακρινή Ανατολή, πίνεται επίσης και το τσάι από τα φύλλα της μουσμουλιάς.

Εκτός από να τα τρως σαν φρούτο, μπορείτε να τα κάνετε μαρμελάδα, αλλά και λικέρ πολύ εύγευστο!!

Προσοχή

Μην καταναλώνετε τα κουκούτσια διότι περιέχουν τοξικά αλκαλοειδή όπως κυανογόνους γλυκοζίτες που αν καταναλωθούν μπορεί να προκαλέσουν ανεπιθύμητα συμπτώματα. Οι σπόροι  περιλαμβάνουν πολλά τοξικά αλκαλοειδή όπως κυάνιο-γλυκοζίτες που το μάσημα τους μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα όπως εμετός, δυσκολία στην αναπνοή, καθώς επίσης και το θάνατο.

Πώς προέρχεται η φράση «ξίνισε τα μούτρα του» που λέμε συχνά για κάποιον

Για να καταλάβει κάποιος την έκφραση, πρέπει να λάβει υπόψη του το συναίσθημα που δοκιμάζει όταν τρώει ξινά μούσμουλα. Από δω έχουμε και τις φράσεις: «του ξινοφάνηκε» και «σαν τ’ άκουσε, ξίνισε τα μούτρα του». Έφαγε, λοιπόν, μούσμουλα, σημαίνει πως τόσο δυσαρεστήθηκε, όσο δυσάρεστα νιώθει αυτός που τρώει ξινά μούσμουλα.

Διαβάστε επίσης

• Αχλάδια για την δίαιτα, τον διαβήτη, την χοληστερίνη, το πεπτικό, την αρθρίτιδα. Διατροφική αξία
• Φραγκόσυκα και η μεγάλη διατροφική τους αξία. Κατάλληλα κατά της χοληστερίνης, της αρθρίτιδας, του πονοκέφαλου, του διαβήτη, της παχυσαρκίας, του καρκίνου, της άμμου στα νεφρά
• Η διατροφική αξία του πεπονιού. Δεν παχαίνει, έχει αντιπηκτικές ιδιότητες, πλούσιο σε αντιοξειδωτικά και ιχνοστοιχεία. Πώς το πεπόνι βοηθά στο αδυνάτισμα
• Καρπούζι, για την καρδιά, τον καρκίνο, την δίαιτα αλλά και τη λίμπιντο
• Σύκα, φρέσκα ή αποξηραμένα, για το έντερο, την αναιμία, την οστεοπόρωση, την πίεση, τον διαβήτη και την λίμπιντο
• Σταφύλια και η σημαντική διατροφική τους αξία. Κάνουν καλό σε πολλές παθήσεις. Έχουν αντικαρκινικές και αντιγηραντικές ιδιότητες. Μύθος ότι το σταφύλι παχαίνει
• Κεράσια, βύσσινα, ροδάκινα, καρπούζι, πεπόνι, τι μας προσφέρουν και πως θα τα διαλέξουμε.
• Ρόδια για πρόληψη καρδιαγγειακών παθήσεων, εγκεφαλικών, καρκίνου, χοληστερίνης, δυσλειτουργία στύσης. Πως τα καθαρίζουμε;
• Λωτός: "Το μήλο της Ανατολής" με αντιοξειδωτικές και αντιγηραντικές ιδιότητες, πλούσιος σε βιταμίνες και ιχνοστοιχεία
• Γκρέιπ φρουτ κατάλληλο για δίαιτα αλλά και για την αποτροπή του διαβήτη. Τι πρέπει να προσέξετε

Γλαύκωμα η κύρια αιτία τύφλωσης. Προκαλεί πονοκέφαλο, θολή όραση, πόνο στα μάτια, ναυτία

του Κωνσταντίνου Λούβρου, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Το γλαύκωμα είναι μια ομάδα οφθαλμικών ασθενειών που προκαλούν βλάβες στο οπτικό νεύρο, το οποίο μεταφέρει τις οπτικές πληροφορίες στον εγκέφαλο. Συνήθως εμφανίζεται μετά την ηλικία των 40 ετών. Αρχικά δεν υπάρχουν θορυβώδη συμπτώματα που θα οδηγήσουν στον οφθαλμίατρο.

Η πάθηση αποκαλύπτεται συνήθως σε οφθαλμολογική εξέταση, με τη μέτρηση της πίεσης των ματιών. Αν το γλαύκωμα δεν θεραπευτεί, μπορεί να οδηγήσει ακόμη και στην τύφλωση και μάλιστα χωρίς να προκαλέσει συμπτώματα, γι΄ αυτό και αποκαλείται «ύπουλος κλέφτης» της όρασης (υπ’ αριθμόν ένα αιτία τύφλωσης στις Η.Π.Α.).

Το γλαύκωμα συνιστά τη δεύτερη συχνότερη αιτία τύφλωσης. Υπολογίζεται ότι 4,5 εκατομμύρια άνθρωποι ανά την υφήλιο είναι τυφλοί εξαιτίας του. Μάλιστα, ο αριθμός αυτός αναμένεται να φτάσει τα 11,2 εκατομμύρια ως το 2025. 

Με συντηρητικούς υπολογισμούς αφορά το 2% του Ελληνικού πληθυσμού. Παρά την υψηλή επίπτωση της νόσου το ½ των πασχόντων παραμένουν αυτή τη στιγμή αδιάγνωστοι και ένα σημαντικό ποσοστό των Ελλήνων δεν γνωρίζουν πολλά πράγματα για το γλαύκωμα και κυρίως πως να προστατευθούν από τη νόσο και πότε και αν οφείλουν να εξετασθούν με σκοπό την έγκαιρη διάγνωση και πρόληψη των συνεπειών της.

Οι πιο συχνές μορφές γλαυκώματος των ενηλίκων είναι το πρωτογενές γλαύκωμα ανοιχτής γωνίας και το γλαύκωμα κλειστής γωνίας. 

Ο πιο κοινός τύπος γλαυκώματος, το γλαύκωμα ανοικτής γωνίας, δεν έχει εμφανή σημάδια ή συμπτώματα εκτός από σταδιακή απώλεια της όρασης. Είναι αποτέλεσμα του φαινομένου της γήρανσης. Η αποχετευτική οδός, ή αποχετευτική γωνία του ματιού, γίνεται λιγότερο επαρκής με το πέρασμα του χρόνου και η πίεση στο εσωτερικό του οφθαλμού αυξάνει σταδιακά. Εάν αυτή η αυξημένη πίεση καταλήξει σε βλάβη του οπτικού νεύρου, είναι γνωστή ως χρόνιο γλαύκωμα ανοικτής γωνίας. Πάνω από 90% του γλαυκώματος των ενηλίκων έχουν αυτού του είδους το γλαύκωμα. Το χρόνιο γλαύκωμα ανοικτής γωνίας μπορεί να προκαλέσει βλάβη στην όραση με τόσο σταδιακό και ανώδυνο τρόπο. Ένας στους έξι ασθενείς με γλαύκωμα, έχει φυσιολογική πίεση.

Γλαύκωμα κλειστής γωνίας

Μερικές φορές η αποχετευτική γωνία του ματιού μπορεί να αποφραχθεί εντελώς. Στον οφθαλμό, η ίριδα μπορεί να κλείσει εντελώς την αποχετευτική γωνία. Όταν η ενδοφθάλμια πίεση ανεβαίνει γρήγορα τότε η κατάσταση καλείται οξύ γλαύκωμα κλειστής γωνίας.

Το γλαύκωμα ανοιχτής γωνίας είναι μια βραδέως εξελισσόμενη ασθένεια, ενώ το γλαύκωμα κλειστής γωνίας εμφανίζεται πολύ γρήγορα - συνήθως έπειτα από κάποιο ατύχημα ή αλλαγή στο μάτι. 

Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία μπορούν να ελαχιστοποιήσουν ή να αποτρέψουν τη βλάβη του οπτικού νεύρου και την απώλεια της όρασης. Είναι σημαντικό να εξετάζετε τακτικά τα μάτια σας, και να βεβαιωθείτε ότι ο οφθαλμίατρος μέτρα την ενδοφθάλμια πίεση.

Ποια είναι τα συμπτώματα του γλαυκώματος;

Οι πιο συχνές μορφές γλαυκώματος – το γλαύκωμα ανοικτής γωνίας και το γλαύκωμα κλειστής γωνίας - έχουν εντελώς διαφορετικά συμπτώματα.

Γλαύκωμα ανοικτής γωνίας:

• Σταδιακή απώλεια της περιφερικής όρασης, συνήθως και στα δύο μάτια
• Όραση σαν μέσα από τούνελ σε προχωρημένα στάδια

Οξύ γλαύκωμα κλειστής γωνίας:

• Οξύς και δυνατός πόνος του οφθαλμού
• Ναυτία και έμετος (που συνοδεύει τον πόνο του οφθαλμού)
• Πονοκέφαλο
• Αιφνίδια διαταραχή στην όραση, συχνά σε χαμηλό φως
• Θολή όραση
• Άλως (θολερότητα) γύρω από τα φώτα
• Κοκκίνισμα των ματιών

Αιτιολογία Γλαυκώματος

Οι αιτίες του γλαυκώματος δεν είναι γνωστές. Στις περισσότερες περιπτώσεις το οπτικό νεύρο καταστρέφεται από την υψηλή ενδοφθάλμια πίεση και στη μείωση της στοχεύουν όλες οι υπάρχουσες θεραπείες (φάρμακα, laser, χειρουργικές επεμβάσεις).

Η αύξηση της ενδοφθάλμιας πίεσης τις περισσότερες φορές οφείλεται στην παρεμπόδιση της αποχέτευσης του υγρού που παράγεται στο εσωτερικό του ματιού μας, του υδατοειδούς υγρού. Το υδατοειδές υγρό παράγεται και αποχετεύεται συνεχώς. Αν για κάποιο λόγο παρεμποδιστεί η αποχέτευση του, τότε αυξάνεται η ενδοφθάλμια πίεση.

Ποια άτομα κινδυνεύουν από το γλαύκωμα;

Κανείς δεν πρέπει να εφησυχάζει σε σχέση με το γλαύκωμα και τις συνέπειές του. Είναι πολύ σημαντικό για όλους, από παιδιά έως και ενήλικες να ελέγχουμε τα μάτια μας σχολαστικά, διότι ο μόνος τρόπος αντιμετώπισης της απώλειας όρασης και της τύφλωσης λόγω του γλαυκώματος είναι η έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπισή του. Υπάρχουν όμως κάποιες καταστάσεις συνδεδεμένες με αυτή την ασθένεια οι οποίες τείνουν να θέτουν αυτά τα άτομα σε μεγαλύτερο κίνδυνο.

Η υψηλή πίεση καθαυτή δε σημαίνει ότι έχετε γλαύκωμα. Υπάρχουν όμως και άλλοι παράγοντες κινδύνου που η ύπαρξή τους προδιαθέτει για την εμφάνιση γλαυκώματος.

Οι πιο σημαντικοί παράγοντες κινδύνου γλαυκώματος περιλαμβάνουν:

-την ηλικία

-την κοντινή όραση

-την αφρικανική καταγωγή

-οικογενειακό ιστορικό γλαυκώματος

-Προηγούμενους τραυματισμούς στο μάτι

-Ιστορικό σοβαρής αναιμίας ή καταπληξίας (shock)

Άλλοι πιθανοί παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν:

-Υψηλή μυωπία

-Ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού (Η.pylori)

-Σακχαρώδη Διαβήτη

-Αρτηριακή Υπέρταση

-Κεντρικό πάχος κερατοειδούς λιγότερο από 500 μm.  

Μπορεί να σας αφορά το γλαύκωμα εάν:

•          είστε άνω των 40 ετών και δεν εξετάζετε τα μάτια σας τακτικά
•          κάποιος από την οικογένειά σας έχει ιστορικό γλαυκώματος
•          έχετε πολύ υψηλή ενδοφθάλμια πίεση
•          έχετε διαβήτη, μυωπία, υψηλή αρτηριακή πίεση, ή χρησιμοποιείτε κορτιζόνη
•          έχετε πρωινούς πονοκεφάλους
•          περιοδικά η όρασή σας γίνεται θολή
•          βλέπετε φωτοστέφανα σαν γύρω από τα φώτα τη νύχτα
•         έχετε πόνο γύρω από τα μάτια μετά από παρακολούθηση της τηλεόρασης ή βγαίνοντας από ένα σκοτεινό θέατρο.

Διάγνωση Γλαυκώματος

Η εποχή που η διάγνωση του γλαυκώματος βασιζόταν μόνο στην μέτρηση της ενδοφθάλμιας πίεσης έχει παρέλθει. Αυξημένη ενδοφθάλμια πίεση (>21mmHg) δεν σημαίνει απο μόνη της γλαύκωμα, όπως χαμηλή ενδοφθάλμια πίεση (<21mmHg).

Η διάγνωση γίνεται με την αξιολόγηση του ιστορικού του ατόμου σε συνδυασμό με τις εξής οφθαλμολογικές εξετάσεις:

•          Τονομέτρηση
•          Οφθαλμοσκόπηση (Αξιολόγηση του οπτικού νεύρου και των νευρικών ινών)
•          Γωνιοσκοπία
•          Έλεγχος των οπτικών πεδίων (περιμετρία)
•          Ψηφιακή (υπολογιστική) απεικόνιση οπτικού νεύρου
•          Παχυμετρία

Θεραπεία του γλαυκώματος

Κατά κανόνα, η βλάβη που προκαλείται από το γλαύκωμα είναι μη αναστρέψιμη. Οφθαλμικές σταγόνες, χάπια, και λέιζερ ή χειρουργικές επεμβάσεις χρησιμοποιούνται για την πρόληψη ή την καθυστέρηση περαιτέρω βλάβης. Η αντιμετώπιση του γλαυκώματος, όταν αυτό διαγνωστεί έγκαιρα μπορεί να γίνει είτε με φαρμακευτική αγωγή (κολλύρια), είτε με ειδικό laser (Selective Laser Trabecouloplasty), αλλά και με χειρουργική επέμβαση. Η χειρουργική επέμβαση για την πάθηση του γλαυκώματος ονομάζεται τραμπεκουλεκτομή. Κατά την επέμβαση αυτή ο γιατρός με εργαλεία μικροχειρουργικής δημιουργεί μία παρακαμπτήριο οδό αποχέτευσης του υγρού του ματιού με σκοπό τη μείωση της ενδοφθάλμιας πίεσης.
Σε περιπτώσεις που έχουν προηγηθεί άλλες επεμβάσεις στο μάτι και η πιθανότητα επιτυχίας της τραμπεκουλεκτομής κρίνεται από τον γιατρό ότι είναι μειωμένη, μπορεί να γίνει αντιγλαυκωματική επέμβαση με τοποθέτηση αντιγλαυκωματικής βαλβίδας. Οι επεμβάσεις αυτές μπορούν να πραγματοποιηθούν σε χειρουργείο μιας ημέρας.

Με κάθε τύπο γλαυκώματος, οι περιοδικές εξετάσεις είναι πολύ σημαντικές για την αποφυγή της απώλειας της οράσεως.
Από μελέτες που έχουν γίνει, το περπάτημα και η αερόβιος άσκηση δρουν ευεργετικά στην μείωση της ενδοφθάλμιας πίεσης, ενώ αντίθετα η συστηματική άρση βαρών μπορεί να οδηγήσει σε αύξησή της.

Η θεραπεία του γλαυκώματος απαιτεί  συνεργασία μεταξύ ασθενούς και γιατρού.

Οι συχνές οφθαλμολογικές εξετάσεις μπορούν να βοηθήσουν την πρόληψη της μη απαραίτητης απώλειας της όρασης. 

Θα πρέπει να γίνεται εξέταση:

Κάθε 3-5 χρόνια

•  Σε άτομα 39 χρονών και άνω

Κάθε 1-2 χρόνια

•   εάν υπάρχει γλαύκωμα σε κάποιο μέλος της οικογένειας

•   σε Αφρικανική καταγωγή

•   σε σοβαρό τραυματισμό του οφθαλμού στο παρελθόν

•  Σε λήψη  στεροειδών σκευασμάτων.

Ποια φάρμακα επιδεινώνουν το γλαύκωμα 

Ιδιαίτερα προσεκτικοί πρέπει να είναι με τα φάρμακα που παίρνουν οι ασθενείς με γλαύκωμα, καθώς πολλά από εκείνα που χορηγούνται για άλλες παθήσεις μπορεί να το επιδεινώσουν. Στα φάρμακα που μπορεί να προκαλέσουν ανεπιθύμητες ενέργειες περιλαμβάνονται πολλά συνταγογραφούμενα σκευάσματα, αλλά και προϊόντα που χορηγούνται χωρίς ιατρική συνταγή. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι τα κορτικοστεροειδή (κορτιζόνη), ορισμένα αντικαταθλιπτικά, αντιυπερτασικά, αντιισταμινικά και πολλά άλλα. 

Τα κορτικοστεροειδή μπορούν να προκαλέσουν γλαύκωμα ακόμα σε άτομα χωρίς κληρονομική προδιάθεση. Πόσο μάλλον, λοιπόν, όταν τα παίρνουν ασθενείς που ήδη πάσχουν από τη νόσο. Αύξηση της ενδοφθάλμιας πίεσης μπορεί να παρατηρηθεί και με άλλες μορφές κορτικοστεροειδών, όπως με εκείνες που εγχέονται μέσα ή γύρω από τα μάτια, με τα χάπια που λαμβάνονται από το στόμα, τις εγχύσεις για τις αρθρώσεις ή ακόμα και τις κορτιζονούχες κρέμες που αλείφονται στο δέρμα. 

Διαβάστε επίσης

• Καταρράκτης, η συχνότερη αιτία μείωσης της όρασης σε όλο τον κόσμο
• Δεν βλέπετε καλά κοντά, έχετε πονοκεφάλους, ζάλη τότε μπορεί να έχετε πρεσβυωπία. Σε τι οφείλεται και πως αντιμετωπίζεται;
• Τι ανάγκες από βιταμίνες έχουν τα μάτια μας; Κατάλληλες τροφές για τα μάτια
• Πονοκέφαλος, ξηροφθαλμία, θολή όραση, κουρασμένα μάτια, πόνος στον αυχένα οφείλονται στο Computer Vision Syndrome. Τι είναι και πώς αντιμετωπίζεται;
• Τι συμβαίνει και βλέπουμε μυγάκια, κηλίδες ή τριχίτσες στα μάτια μας; Πόσο σοβαρό μπορεί να είναι; (floaters)
• Τι είναι το χαλάζιο στο μάτι; Σε τι διαφέρει από το κριθαράκι; Από τι προκαλείται και πώς αντιμετωπίζεται; Πώς προλαμβάνεται η υποτροπή;
• Τσίμπλα, δάκρυα, κόκκινα ερεθισμένα μάτια οφείλονται σε επιπεφυκίτιδα