Παγκόσμια Ημέρα κατά της Ελονοσίας, 25 Απριλίου.

Κλεοπάτρα Ζουμπουρλή
MSc

της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακή βιολόγος, medlabnews.gr iatrikanea

Η 25η Απριλίου έχει καθιερωθεί ως η Παγκόσμια Ημέρα κατά της Ελονοσίας. 

Η ελονοσία είναι λοιμώδης ασθένεια που προκαλείται από ένα γένος πλασμώδιου που αρχικά ονομάστηκε πλασμώδιο του Λαβεράν, από τον Γάλλο στρατιωτικό ιατρό Σαρλ Λουί Λαβεράν, που παρατήρησε πρώτος το 1880 την παρουσία αυτών των παρασίτων στο αίμα ασθενών που πέθαναν από ελονοσία. 

Μεταδίδεται στον άνθρωπο από το θηλυκό κουνούπι του είδους Ανωφελές (Anopheles). Το όνομά της προέρχεται από τις λέξεις έλος και νόσος, καθώς είχε παρατηρηθεί ότι η νόσος ήταν ιδιαίτερα διαδεδομένη γύρω από ελώδεις περιοχές. Διεθνώς αποκαλείται malaria (από τις ιταλικές λέξεις: mal + aria = κακός αέρας) από την πεποίθηση που επικρατούσε κάποτε ότι η ασθένεια προκαλούταν από τον «κακό αέρα» κοντά στα έλη. Υπάρχουν 4 τύποι πλασμωδίων. Η πλειονότητα των περιπτώσεων μαλάριας οφείλονται στο πλασμώδιο falciparum που είναι το πιο επικίνδυνο και θανατηφόρο. 

Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, 300 - 500 εκατομμύρια άτομα προσβάλλονται κάθε χρόνο, εκ των οποίων τα περισσότερα είναι παιδιά κάτω των 5 ετών, ενώ καταγράφονται πάνω από 1 εκατομμύριο θάνατοι λόγω της ελονοσίας. Η νόσος ενδημεί σε περισσότερες από 100 χώρες. Οι κλιματολογικές συνθήκες επηρεάζουν τη γεωγραφική και εποχική κατανομή της νόσου. Σε πολλές τροπικές περιοχές η νόσος μεταδίδεται όλο το έτος, ενώ στις εύκρατες περιοχές η μετάδοση σχεδόν διακόπτεται κατά τους ψυχρούς μήνες. Κατά τη διάρκεια της εποχικής έξαρσης της νόσου και κυρίως στις ενδημικές περιοχές και σε υψόμετρο κάτω των 1500 - 2000 μέτρων, ο κίνδυνος είναι υψηλός. Σε μεγαλύτερο υψόμετρο τα κουνούπια που μεταδίδουν τη νόσο δεν επιβιώνουν.

Το 1975, η Ευρώπη ανακηρύχθηκε ελεύθερη ελονοσίας, αλλά αργότερα η νόσος επανεμφανίσθη στον Καύκασο, σε χώρες της κεντρικής Ασίας και της Ρωσίας.

Η Ελλάδα ήταν ενδημική για την ελονοσία χώρα μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του ‘60. Από το 1946 έως το 1960 εφαρμόστηκε εντατικό Εθνικό Πρόγραμμα Εκρίζωσης της νόσου. Η Ελλάδα θεωρείται «χώρα ελεύθερη ελονοσίας» από το 1974. 

Στην Ελλάδα το 2018 δηλώθηκαν 54 κρούσματα ελονοσίας εκ των οποίων τα 44 ήταν εισαγόμενα (34 κρούσματα αφορούσαν μετανάστες από ενδημικές χώρες και 10 κρούσματα αφορούσαν ταξιδιώτες σε ενδημικές χώρες).

Στον Πίνακα που ακολουθεί απεικονίζεται ο αριθμός των δηλωθέντων κρουσμάτων ελονοσίας ανά επιδημιολογική κατάταξη και έτος, τα τελευταία έτη

Πίνακας: Κρούσματα ελονοσίας ανά επιδημιολογική κατάταξη κρούσματος (εισαγόμενο, με ενδείξεις εγχώριας μετάδοσης) και έτος νόσησης1 (για τα εισαγόμενα) ή εκτιμώμενης προσβολής (για τα εγχώρια), Ελλάδα, 2009 – 20202.

Έτος νόσησης/ προσβολής	Κατάταξη κρούσματος
	Εισαγόμενα κρούσματα	Κρούσματα με ενδείξεις εγχώριας μετάδοσης3
2009	44	7
2010	40	4
2011	54	42
2012	73	20
2013	22	3
2014	38	0
2015	79	8
2016	111	6
2017	100	7
2018	44	11
2019	38	1
2020	21	2

1. Κρούσματα στα οποία δεν καταγράφηκε η πληροφορία αυτή, κατατάχθηκαν με βάση το έτος νοσηλείας ή δήλωσης.
2. Δεν συμπεριλαμβάνονται γνωστές, καταγεγραμμένες υποτροπές κρουσμάτων, δύο εγχώρια κρούσματα από malariae (περίοδος 2012), που αποδόθηκαν σε προηγούμενες περιόδους μετάδοσης, και τρία κρούσματα ελονοσίας άγνωστης κατάταξης (δύο το 2016 και ένα το 2018).
3. Πρόκειται για κρούσματα P.vivax ελονοσίας, εκτός από δύο κρούσματα P.falciparum (ένα το 2017 και ένα το 2020).

Θεωρείται υπαρκτός ο κίνδυνος εγχώριας μετάδοσης ελονοσίας και άλλων επικίνδυνων ασθενειών σε ευάλωτες περιοχές που υποδέχονται ή φιλοξενούν μετανάστες – πρόσφυγες από ενδημικές χώρες. Γι'αυτό απαιτούνται έγκαιρα να γίνουν ψεκασμοί και να ληφθούν τα μέτρα πρόληψης, ιδιαίτερα στα διάφορα σημεία που στεγάζονται μετανάστες - πρόσφυγες.

Η έγκαιρη ανίχνευση και κατάλληλη θεραπεία των κρουσμάτων ελονοσίας σε συνδυασμό με την προστασία από τα κουνούπια και την έγκαιρη εφαρμογή ολοκληρωμένων προγραμμάτων καταπολέμησης κουνουπιών αποτελούν τους βασικούς πυλώνες της στρατηγικής της Δημόσιας Υγείας για την αντιμετώπιση της ελονοσίας και την αποτροπή της περαιτέρω διασποράς και επανεγκατάστασης της νόσου στην Ελλάδα.

To ενέσιμο εμβόλιο που ανέπτυξε η βρετανική GlaxoSmithKline, με την ονομασία RTS,S ή Mosquirix, είναι το πρώτο που λαμβάνει έγκριση κατά της ελονοσίας, αν και δείχνει να μειώνει μόνο κατά 40% τον κίνδυνο μόλυνσης σε βρέφη 5 έως 17 μηνών.

Πρέπει επίσης να χορηγείται σε τέσσερις δόσεις, κάτι που ίσως δυσχεράνει τη χρήση του σε χώρες με ελλιπείς υποδομές υγείας.

Ο ΠΟΥ έκρινε απαραίτητη την πιλοτική φάση της διάθεσης προκειμένου να αποφασίσει αν θα εντάξει το Mosquirix στα συνιστώμενα μέτρα πρόληψης κατά της μαλάριας -το βασικότερο από τα οποία είναι οι κουνουπιέρες ψεκασμένες με εντομοκτόνο.

Διαβάστε επίσης

• Η ελονοσία υπάρχει ακόμα. Η πρόληψη είναι ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης.
• Ο κύκλος ζωής του Πλασμώδιου της ελονοσίας σε video
• Κίνδυνος για τη Δημόσια υγεία από τις συνθήκες διαβίωσης των προσφύγων και των μεταναστών
• Λίγα λόγια για τις σκνίπες και τα κουνούπια και πώς αντιμετωπίζεται, το τσίμπημα τους, φαρμακευτικά ή με φυσικό τρόπο
• Ενοχλητικά έντομα - Επώδυνα τσιμπήματα
• Τα κουνούπια προτιμούν τους ανθρώπους με χοληστερίνη και ουρικό οξύ
• H Κλιματική αλλαγή φέρνει στην χώρα μας επιδημίες από σοβαρές ασθένειες που είτε είχαμε ξεχάσει, είτε δεν είχαμε ποτέ παλαιότερα.

Κοριτσάκι μέσα σε έξι μέρες πέθανε από σήψη, την "σιωπηλή" φονική ασθένεια.

επιμέλεια medlabnews.gr iatrikanea

Σύμφωνα με βρετανικά ΜΜΕ, από εκεί που η φαινομενικά υγιής 13χρονη Λορέν Μένζις χαλάρωνε στο σπίτι με τους γονείς της, μέσα σε 12 ώρες κατέληξε να δίνει μάχη για τη ζωή της και τελικά έσβησε από σήψη.

Μια μέρα το κορίτσι άρχισε να αισθάνεται ναυτία και να αναπνέει γρήγορα. Η μητέρα της, Σάρα, πίστευε ότι τα συμπτώματά της δεν ήταν τίποτα περισσότερο από έναν απλό κοιλόπονο.

Η ίδια δήλωσε στην εφημερίδα Lancashire Post: "Όταν την πήγα στο νοσοκομείο, ανησύχησα ότι αντέδρασα λίγο υπερβολικά. Κυκλοφορούσαν τόσες πολλές ασθένειες, που δεν πίστευα ότι ήταν κάτι ασυνήθιστο. Η μικρή είχε πάει στο μάθημα χορού τη Δευτέρα και σε μια θεατρική παράσταση την Τρίτη, οπότε δεν υπήρχε καμία ένδειξη ότι επρόκειτο για κάτι πιο σοβαρό από μια κοιλιά. Είχε μείνει από το σχολείο και ήταν στον καναπέ, γκρινιάζοντας για τη γεύση του χυμού που της είχε πάρει ο μπαμπάς της".

Και συνέχισε: "Δεν ανησύχησα, αλλά μετά άρχισε να αναπνέει λίγο γρήγορα και φαινόταν λίγο μπερδεμένη. Μετά πήρε την κατηφόρα πολύ γρήγορα. Όταν φτάσαμε στο νοσοκομείο, πήγε στον πάγκο και μιλούσε με τη γυναίκα εκεί. Στη συνέχεια, ενώ καθόμασταν εκεί, χειροτέρεψε η κατάστασή της. Έπαθε σύγχυση, αγκάλιαζε ανθρώπους, έκανε περίεργα πράγματα.

Όταν την ανέλαβαν οι γιατροί, τη ρώτησαν την ημερομηνία γέννησής της και μπερδεύτηκε με τον μήνα".

Έξι ημέρες αργότερα, η Λόρεν πέθανε. 

Η οικογένειά της συγκεντρώνει τώρα χρήματα, μέσω της φιλανθρωπικής οργάνωσης Sepsis Research FEAT, για την έρευνα γύρω από την πάθηση, η οποία σκοτώνει εκατοντάδες ανθρώπους κάθε εβδομάδα.

"Θέλουμε να επικεντρώσουμε τις προσπάθειές μας για τη συγκέντρωση χρημάτων στο μέλλον για την έρευνα σχετικά με τις θεραπείες για τη σήψη. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο αποφασίσαμε να ενωθούμε με τη Sepsis Research FEAT στις πρωτοβουλίες συγκέντρωσης χρημάτων: να βελτιώσουμε τα αποτελέσματα για όσους πλήττονται από σήψη", λένε οι γονείς της.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, πέντε άνθρωποι κάθε ώρα πεθαίνουν από τη λοίμωξη αυτή, γεγονός που την καθιστά πιο φονική από τον καρκίνο του εντέρου, του μαστού και του παγκρέατος μαζί.

Τι είναι η σήψη και πώς σχετίζεται με τη σηψαιμία

Σήψη συμβαίνει όταν η απάντηση του οργανισμού μας σε μία λοίμωξη καταστρέφει τα ίδια μας τα όργανα. Μπορεί να εξαπλωθεί σταδιακά στο σώμα (βλ.Σχήμα) και να οδηγήσει σε οργανική ανεπάρκεια και σε θάνατο αν δεν αναγνωρισθεί και αν δεν αντιμετωπισθεί έγκαιρα.

Η σήψη είναι μια από τις συνήθεις αιτίες νοσηρότητος και θνητότητος στους ασθενείς που νοσηλεύονται στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ). 

Σηψαιμία είναι μια σοβαρή λοίμωξη του αίματος και προκύπτει όταν βακτήρια που έχουν μολύνει κάποια περιοχή του σώματος, όπως τους πνεύμονες ή το δέρμα, εισέρχονται στην αιματική κυκλοφορία.

Αυτό είναι πολύ επικίνδυνο, καθώς τα βακτήρια και οι τοξίνες που αυτά εκκρίνουν μπορούν να μεταφερθούν σε ολόκληρο τον οργανισμό, προκαλώντας γενικευμένη λοίμωξη. Η κατάσταση αυτή μπορεί να γίνει γρήγορα απειλητική για τη ζωή κάποιου και εάν δε θεραπευτεί άμεσα με ιατρική νοσηλεία, μπορεί να οδηγήσει σε σήψη.

Η σήψη εμφανίζεται ως επιπλοκή της σηψαιμίας και ως εκ τουτού είναι αρκετά σοβαρότερη. Συγκεκριμένα, σήψη είναι η εκτεταμένη φλεγμονή σε ολόκληρο τον οργανισμό, η οποία προκαλείται όταν η σηψαιμία δεν αντιμετωπιστεί άμεσα. Αυτή η φλεγμονή δημιουργεί θρόμβους στο αίμα, οι οποίοι μπλοκάρουν την κυκλοφορία και την παροχή αίματος σε ζωτικά όργανα, οδηγώντας σε οργανική ανεπάρκεια.

Οι θάνατοι από σήψη είναι περισσότεροι από καρκίνου μαστού, εντέρου μαζί

Κάθε περίπου 3,5 δευτερόλεπτα πεθαίνει ένας άνθρωπος εξαιτίας του σηπτικού συνδρόμου. Σε όλο τον κόσμο καταγράφονται 20 έως 30 εκατομμύρια κρούσματα ετησίως, ενώ οι θάνατοι που προκαλεί ξεπερνούν σε αριθμό τα θύματα του καρκίνου του μαστού και του εντέρου μαζί.

Η νόσος προσβάλλει άτομα κάθε ηλικίας αδιακρίτως τόσο ανθρώπους απόλυτα υγιείς όσο και ασθενείς με άλλα νοσήματα, όπως σακχαρώδης διαβήτης, χρόνιες καρδιοπάθειες, αναπνευστική ή νεφρική ανεπάρκεια, ενδέχεται να νοσήσουν και να χάσουν τη ζωή τους εξαιτίας της σήψης. Ορισμένα θύματα της σήψης είναι ο Christopher Reeve (Superman), η κόρη του Johnny Depp και παλαιότερα ο βασιλεύς Αλέξανδρος ο Α’.

Διαβάστε επίσης

• Πρώτη αιτία θανάτου το σηπτικό σύνδρομο. Τι είναι η σήψη, ποιοι κινδυνεύουν και πώς μπορεί να προληφθεί; Μύθοι και αλήθειες (video)
• Τι είναι ο λοιμωξιολόγος και τι η λοιμωξιολογία; Σε ποιες παθήσεις επεμβαίνει. Μονάδες Λοιμώξεων
• Η καλύτερη αντιμετώπιση των πληγών από τις κατακλίσεις είναι η πρόληψη και η νέα μέθοδος της φωτοδυναμικής θεραπείας.

Η ελονοσία υπάρχει ακόμα. Η πρόληψη είναι ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης.

της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακής βιολόγου, medlabnews.gr iatrikanea

Η ελονοσία σκοτώνει περισσότερους από 1,2 εκατομμύρια ανθρώπους κάθε χρόνο στον κόσμο, πολύ περισσότερους από ό,τι θα πίστευε κανείς και ο αριθμός των νεκρών ανάμεσα στους ενήλικες είναι αυξημένος. Κάθε μέρα 3000 παιδιά πεθαίνουν από την ελονοσία.

Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται στη χώρα μας η επανεμφάνιση κρουσμάτων ελονοσίας, καθώς και άλλων ασθενειών μεταδιδομένων με τα κουνούπια. 

Η Ελλάδα ήταν ενδημική για την ελονοσία χώρα μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του ‘60. Από το 1946 έως το 1960 εφαρμόστηκε εντατικό Εθνικό Πρόγραμμα Εκρίζωσης της νόσου. Η Ελλάδα θεωρείται «χώρα ελεύθερη ελονοσίας» από το 1974. Έκτοτε και μέχρι και το 2010 καταγράφονταν πανελλαδικά ετησίως περίπου 20-50 κρούσματα που σχετίζονταν (στη μεγάλη τους πλειοψηφία) με ταξίδι ή παραμονή σε ενδημική για την ελονοσία χώρα. Σποραδικά κρούσματα ελονοσίας χωρίς ιστορικό ταξιδιού καταγράφηκαν τα έτη 1991, 1999, 2000, 2009, 2010, 2011 και 2012. Επιπρόσθετα, το 2009, το 2011 και το 2012 εμφανίστηκαν συρροές περιστατικών P. vivax ελονοσίας με ενδείξεις εγχώριας μετάδοσης (δηλαδή περιστατικών που δεν ανέφεραν ιστορικό μετακίνησης σε ενδημικές για την ελονοσία χώρες), κυρίως στην περιοχή του Δήμου Ευρώτα Λακωνίας. Συγκεκριμένα, το 2011 καταγράφηκαν πανελλαδικά 42 κρούσματα ελονοσίας χωρίς ιστορικό μετακίνησης (36 στο Δήμο Ευρώτα Λακωνίας και 6 στις Π.Ε. Ανατολικής Αττικής, Βοιωτίας, Εύβοιας και Λάρισας) και το 2012 καταγράφηκαν 18 κρούσματα με ενδείξεις εγχώριας μετάδοσης (10 στο Δήμο Ευρώτα Λακωνίας και 8 στις Π.Ε. Ανατολικής Αττικής, Βοιωτίας, Καρδίτσας, Ξάνθης). Στην Ελλάδα το 2015 δηλώθηκαν 60 κρούσματα ελονοσίας εκ των οποίων τα 54 ήταν εισαγόμενα (44 κρούσματα αφορούσαν μετανάστες από ενδημικές χώρες και 10 κρούσματα αφορούσαν ταξιδιώτες σε ενδημικές χώρες).

Οι περισσότερες προσβεβλημένες περιοχές είναι αγροτικές, μη τουριστικές, κοντά σε υγροτόπους, με μεγάλους πληθυσμούς μεταναστών από ενδημικές χώρες.

Όπως υποδεικνύουν και τα ανωτέρω δεδομένα, το ενδεχόμενο επανεγκατάστασης της ελονοσίας σε ευάλωτες περιοχές της χώρας είναι υπαρκτό, καθώς υπάρχει αφενός ο κατάλληλος διαβιβαστής (κουνούπια του Ανωφελούς γένους) και αφετέρου ασθενείς με ελονοσία (κυρίως νεοεισερχόμενοι μετανάστες από χώρες στις οποίες ενδημεί η νόσος).

Τα στοιχεία δείχνουν με σαφήνεια μείωση της θνησιμότητας χάρη στις προσπάθειες των τελευταίων δέκα ετών (δραστικά εντομοκτόνα, βελτίωση των θεραπειών). Από το 2004 ως σήμερα ο αριθμός των θανάτων από ελονοσία έχει πέσει κατά ένα τρίτο.. Την τελευταία δεκαετία θεραπεύθηκαν 230 εκατομμύρια περιπτώσεις ελονοσίας με χρήση φαρμάκων. Επίσης διανεμήθηκαν ισάριθμες ειδικά εμποτισμένες κουνουπιέρες με αποτέλεσμα η νόσος να τεθεί υπό σημαντικό έλεγχο.

Λίγα λόγια για την ελονοσία

Η ελονοσία είναι μία σοβαρή νόσος που οφείλεται στο πλασμώδιο (Plasmodium), ένα μικροοργανισμό (παράσιτο) που προσβάλλει τα ερυθρά αιμοσφαίρια στο αίμα.
Tα γνωστά και πιο συνήθη είδη του παρασίτου που προκαλούν την νόσο είναι τα ακόλουθα: Plasmodium falciparum, Plasmodium vivax, Plasmodium ovale και Plasmodium malariae. Απ’ αυτά το Plasmodium falciparum είναι πιο πιθανό να προκαλέσει σοβαρή λοίμωξη, και εάν δεν αντιμετωπιστεί με κατάλληλη θεραπεία, μπορεί να οδηγήσει στο θάνατο.

Πως μεταδίδεται η ελονοσία;

• Με τσίμπημα από θηλυκό μολυσμένο κουνούπι που ανήκει στο γένος Anopheles (Ανωφελής). Μόνο κουνούπια του γένους αυτού μπορούν να μεταδώσουν την ελονοσία και πρέπει προηγουμένως να έχουν τσιμπήσει άτομο που είναι μολυσμένο με το παράσιτο που προκαλεί την ελονοσία.
• Με μετάγγιση αίματος, μεταμόσχευση οργάνων και χρήση μολυσμένων βελονών ή συριγγών. Σπανιότερα η μετάδοση μπορεί να γίνει και από την μητέρα στο έμβρυο.
• Το παράσιτο δεν μεταδίδεται από άτομο σε άτομο. ∆εν μεταδίδεται μέσω της συνήθους κοινωνικής (π.χ. άγγιγμα, φιλί), σεξουαλικής ή άλλης επαφής.

Κλινικά συμπτώματα και σημεία ήπιας- μη επιπλεγμένης ελονοσίας

Τα συμπτώματα της λοίμωξης, ειδικά στην έναρξη της, είναι μη ειδικά και μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Πυρετό ή δεκατική πυρετική κίνηση
• Φρίκια
• Κεφαλαλγία
• Αρθραλγίες / Μυαλγίες
• Καταβολή/κακουχία
• Εφίδρωση
• Ναυτία/εμέτους
• Κοιλιακό άλγος ή/και διάρροιες

Αν και περιγράφεται ότι τα συμπτώματα αυτά (πυρετός, εφιδρώσεις, ρίγη) μπορεί να εμφανίζονται περιοδικά («τριταίος ή τεταρταίος πυρετός»), συνήθως δεν εμφανίζονται με τυπική περιοδικότητα.
Προσοχή! Η κλινική εικόνα της ελονοσίας δεν είναι καθόλου ειδική και η νόσος μπορεί να εκδηλωθεί με την συμπτωματολογία κοινών λοιμώξεων (γριπώδης συνδρομή, ξηρός βήχας, διάρροια κ.α)
Κατά την κλινικοεργαστηριακή εκτίμηση του ασθενούς ενδεχομένως να ανευρίσκονται:

• Ηπατομεγαλία
• Σπληνομεγαλία
• Υπικτερική χροιά επιπεφυκότων
• Ήπια αναιμία ή/και θρομβοπενία
• Ήπιες διαταραχές της πήξης, αυξημένες τρανσαμινάσες και μικρή αύξηση ουρίας/κρεατινίνης
• Χαμηλού βαθμού παρασιταιμία (< 5000 παράσιτα/μl αίματος ή προσβεβλημένα ή προσβεβλημένα < 0.1% των ερυθρών αιμοσφαιρίων κατά τη μικροσκοπική εξέταση)

Εργαστηριακά ευρήματα σε σοβαρή νόσο

• Θρομβοπενία , αναιμία , ήπια λευκοπενία
• Αύξηση δεικτών φλεγμονής (ΤΚΕ, CRP)
• Τρανσαμινασαιμία
• Υπερπαρασιταιμία, κατά την οποία >5% των ερυθρών αιμοσφαιρίων είναι προσβεβλημένα από παράσιτα στη δοκιμασία Laveran

Αξίζει να υπενθυμίσουμε το γεγονός ότι σε ενδημικές για την ελονοσία περιοχές οι ενήλικες είναι πιθανό να αναπτύξουν μερική ανοσία μετά από τη χρόνια έκθεσή τους στο πλασμώδιο, η οποία μειώνει τον κίνδυνο σοβαρής νόσησης.

Θεραπευτική αντιμετώπιση
Προσοχή!: Η έγκαιρη διάγνωση και η κατάλληλη θεραπευτική αντιμετώπιση είναι απαραίτητες για τη διακοπή της αλυσίδας μετάδοσης της ελονοσίας.
Η θεραπεία της ελονοσίας (είδος φαρμάκου και διάρκεια της θεραπείας) εξαρτάται από το πλασμώδιο που προκαλεί τη λοίμωξη και την περιοχή στην οποία συνέβη η μόλυνση, λόγω της εμφάνισης αντοχής σε μερικά από τα ανθελονοσιακά. Η θεραπεία εξαρτάται επίσης από την ηλικία του ασθενούς, από το πόσο σοβαρή είναι η κατάσταση του ασθενούς και από το αν βρίσκεται σε εξέλιξη ή αναμένεται εγκυμοσύνη. Υπάρχουν διάφορα αποτελεσματικά ανθελονοσιακά φάρμακα. Η θεραπεία καλό είναι να ξεκινήσει έγκαιρα στα πρώτα στάδια της νόσου πριν αυτή γίνει χρόνια ή εξελιχθεί σε σοβαρή μορφή.

Μέτρα πρόληψης στο σπίτι
Πολλά από τα κουνούπια γεννιούνται και ζουν στο μπαλκόνι, στις αυλές ή στα χωράφια.
Μπορούμε να μειώσουμε τον πληθυσμό των κουνουπιών, μειώνοντας τα σημεία εκείνα όπου μπορεί να ζήσει και να μεγαλώσει η προνύμφη τους. Πολλά από το κουνούπια που μας ταλαιπωρούν κάθε καλοκαίρι προέρχονται από ιδιόκτητους χώρους, όπως είναι οι αυλές και οι βεράντες των σπιτιών μας.
Για την επιτυχία του Προγράμματος είναι απαραίτητη η συμβολή όλων μας. Όπου υπάρχουν κουνούπια υπάρχουν στάσιμα νερά!

ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΦΥΛΑΞΗΣ

• Δεν επιτρέπεται η ρίψη ακάθαρτων νερών και απορριμμάτων ανεξέλεγκτα.
• Τα ακάθαρτα νερά πάσης φύσεως να οδηγούνται στο δίκτυο ακαθάρτων.
• Να μη διοχετεύονται νερά στους δρόμους.
• Να απομακρύνονται τα στάσιμα νερά από λεκάνες, βάζα, πιατάκια γλαστρών.
• Αντικαθιστούμε σπασμένους σωλήνες νερού που τρέχουν.
• Φυλάσσουμε τα δοχεία νερού που δεν χρησιμοποιούμε (κουβάδες, καρότσια, βαρέλια) γυρισμένα ανάποδα ή τα διατηρούμε καλυμμένα.
• Καλύπτουμε ή απομακρύνουμε παλιά λάστιχα που συσσωρεύουν νερό.
• Ανανεώνουμε τακτικά το νερό σε ποτίστρες ζώων.
• Καθαρίζουμε τα φύλλα που μαζεύονται στις υδρορροές.
• Ποτίζουμε κατά προτίμηση το πρωί.
• Κουρεύουμε τακτικά το γρασίδι του κήπου, θάμνους και φυλλωσιές (καταφύγια κουνουπιών).
• Δίνουμε κλίση στον κήπο για να απομακρύνονται τα νερά.
• Καλύπτουμε με σίτες τους αγωγούς εξαερισμού των βόθρων όπου υπάρχουν.
• Τοποθετούμε σίτες σε πόρτες, παράθυρα, φεγγίτες και αεραγωγούς τζακιού.
• Χρησιμοποιούμε ανεμιστήρες ή κλιματιστικά.
• Χρησιμοποιούμε εντομοκτόνα στον αέρα (φιδάκια, ταμπλέτες, αεροζόλ, κλπ).
• Χρησιμοποιούμε λαμπτήρες κίτρινου χρώματος για φωτισμό εξωτερικών χώρων.

Μέτρα ατομικής προστασίας

1. Χρησιμοποιούμε κατάλληλα ρούχα που καλύπτουν όσο γίνεται περισσότερο σώμα (μακριά μανίκια και παντελόνια, ανοιχτόχρωμα και φαρδιά).
2. Χρησιμοποιούμε εντομοαπωθητικά τόσο σε ακάλυπτο δέρμα, όσο και πάνω στα ρούχα.
3. Χρησιμοποιούμε κουνουπιέρες.
4. Συχνά λουτρά καθαριότητας για την απομάκρυνση του ιδρώτα.

Προσοχή: Τα περισσότερα είδη κουνουπιών τσιμπούν από το σούρουπο μέχρι το χάραμα.

Οι επαγγελματίες, που απασχολούν αλλοδαπούς εργάτες από χώρες όπου ενδημεί η ελονοσία (Ινδία, Πακιστάν, κλπ), όταν έρχονται από τις χώρες τους, να ελέγχονται με εξέταση αίματος, ώστε να εντοπισθούν τυχόν φορείς του πλασμώδιου της ελονοσίας.

Διαβάστε επίσης

Παγκόσμια Ημέρα κατά της Ελονοσίας. Θεωρείται υπαρκτός ο κίνδυνος εγχώριας μετάδοσης ελονοσίας

Η ελονοσία υπάρχει ακόμα. Η πρόληψη είναι ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης.

Ο κύκλος ζωής του Πλασμώδιου της ελονοσίας σε video

Κίνδυνος για τη Δημόσια υγεία από τις συνθήκες διαβίωσης των προσφύγων και των μεταναστών

Λίγα λόγια για τις σκνίπες και τα κουνούπια και πώς αντιμετωπίζεται, το τσίμπημα τους, φαρμακευτικά ή με φυσικό τρόπο

Ενοχλητικά έντομα - Επώδυνα τσιμπήματα

Τα κουνούπια προτιμούν τους ανθρώπους με χοληστερίνη και ουρικό οξύ

H Κλιματική αλλαγή φέρνει στην χώρα μας επιδημίες από σοβαρές ασθένειες που είτε είχαμε ξεχάσει, είτε δεν είχαμε ποτέ παλαιότερα.

Έντομα με επώδυνα τσιμπήματα. Τσιμπούρια, ψείρες, ψύλλοι, ψώρα, κοριοί, σκορπιοί, σφήκες, μέλισσες, κουνούπια, μύγες, κατσαρίδες

Κλεοπάτρα Ζουμπουρλή
MSc

της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακής βιολόγου, medlabnews.gr iatrikanea

ΤΣΙΜΠΟΥΡΙΑ Πολλά έντομα μας δημιουργούν προβλήματα και ενοχλητικά τσιμπήματα, όπως οι μέλισσες, οι ψείρες και οι αράχνες. Λίγα όμως μπορούν να κρυφτούν κάτω από το δέρμα μας όπως τα τσιμπούρια. 

H Κλιματική αλλαγή φέρνει στη χώρα μας επιδημίες από σοβαρές ασθένειες που είχαμε ξεχάσει

της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακής βιολόγου, medlabnews.gr iatrikanea

Κορυφαίοι επιστήμονες διεθνώς είναι κατηγορηματικοί ότι η παγκόσμια θερμοκρασία στη Γη αυξάνεται σταδιακά. Αν δεν ληφθούν μέτρα, οι θερμοκρασίες αναμένεται να αυξηθούν κατά 1,8 – 4 ̊C ως το 2100.

Ο ΠΟΥ έχει ήδη προσδιορίσει τις επιπτώσεις που θα έχουν στην υγεία οι υψηλότερες θερμοκρασίες, η άνοδος της στάθμης της θάλασσας και το επιπλέον λιώσιμο των πάγων, του χιονιού, και του παγωμένου εδάφους. Τα ακραία καιρικά φαινόμενα θα γίνουν συχνότερα και αναμένεται να επηρεάσουν την παραγωγικότητα των τροφίμων, την ποσότητα και την ποιότητα του νερού, την ποιότητα του αέρα, και την κατανομή φυτών και ζώων.  

O αριθμός των θανάτων στην Ευρώπη από καταστροφές που οφείλονται σε μετεωρολογικά αίτια μπορεί να αυξηθεί κατά 50 φορές έως το τέλος του αιώνα, με τους ακραίους καύσωνες να προκαλούν περισσότερους από 150.000 θανάτους κάθε χρόνο έως το 2100, αν δεν ληφθούν μέτρα για τον περιορισμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, ανέφεραν επιστήμονες.

Σε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Lancet Planetary Health», οι συντάκτες της έρευνας υπογράμμισαν ότι τα ευρήματά τους έδειξαν ότι η κλιματική αλλαγή επιβαρύνει κατά ραγδαία αυξανόμενο τρόπο την κοινωνία, με τα δύο τρίτα των Ευρωπαίων πιθανώς να επηρεαστούν, αν δεν ελέγχουν οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.

Αυτές οι βλαπτικές επιδράσεις δεν είναι απαραίτητα καινούργιες, ωστόσο η κλιματική αλλαγή αναμένεται να τις κάνει πολύ χειρότερες. Αυτοί που θα υποφέρουν θα είναι τα πιο ευάλωτα άτομα, και συγκεκριμένα τα παιδιά, οι ηλικιωμένοι, οι φτωχοί και, γεγονός ιδιαίτερα σημαντικό, όσοι πάσχουν ήδη από ασθένειες και όσοι δεν έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας.

Αγγειοκαρδιακές και αναπνευστικές παθήσεις επιδεινώνονται με την αύξηση της θερμοκρασίας όπως και άλλες αρρώστιες. Αυξημένοι τραυματισμοί, ψυχολογικές διαταραχές και απ’ ευθείας θάνατοι μπορεί να επέλθουν από τα ισχυρά και εκτεταμένα κύματα καύσωνα αλλά και από πλημμύρες, καταιγίδες, και άλλα ακραία καιρικά φαινόμενα. Αν και ίσως σε πιο ψυχρά κλίματα θάνατοι από κρυοπαγήματα να μειωθούν ή εξαφανιστούν, το ποσοστό αυτό είναι πολύ μικρό για να εξισορροπήσει τις αρνητικές επιπτώσεις.

Πιθανή είναι επίσης η αύξηση των επιδημιών. Αύξηση της θερμοκρασίας και της υγρασίας βοηθούν στην εξάπλωση των λοιμωδών ασθενειών, πολλές από τις οποίες είχαν σχεδόν εξαφανιστεί μέχρι τώρα όπως η χολέρα, η πανούκλα κτλ. Η πανούκλα είναι ανύπαρκτη στην Ευρώπη και συναντάται σπάνια σε άτομα που ταξιδεύουν στην Ευρώπη από άλλες χώρες. Ενδεχόμενη απειλή μπορούν να αποτελέσουν η νόσος του Lyme και η εγκεφαλίτιδα που μεταφέρεται από τσιμπούρια, ασθένειες οι οποίες θεωρούνται ήδη ενδημικές στην Ευρώπη. Με την κλιματική αλλαγή, είναι πιθανό κρούσματα εγκεφαλίτιδας να αρχίσουν να εμφανίζονται και σε περιοχές που βρίσκονται σε μεγαλύτερα υψόμετρα και γεωγραφικά πλάτη. Η μεγαλύτερη συχνότητα των πλημμυρών λόγω της κλιματικής αλλαγής ενδέχεται να αυξήσει και τους κινδύνους από τις ασθένειες αυτές.

Πολλά από τα βακτήρια που προκαλούν τέτοιες ασθένειες βρίσκουν καταφύγιο μέσα στα άλγη και τους ζωοπλαγκτονικούς οργανισμούς. Η αύξηση της θερμοκρασίας ευνοεί την άνθιση των άλγεων και επομένως τον πολλαπλασιασμό των βακτηρίων αυτών ενώ πολλές φορές μεταλλάσσονται γενετικά σε καινούρια και ανθεκτικότερα είδη. Οι λοιμώξεις αυτές μεταδίδονται κυρίως μέσω του νερού. Έτσι όταν το νερό είναι λίγο και κακής ποιότητας, και οι άνθρωποι πολλοί και απροστάτευτοι (χωρίς τροφή, εμβολιασμούς και περίθαλψη), το ξέσπασμα μιας επιδημίας μπορεί να αποβεί μοιραίο για χιλιάδες ανθρώπους, κυρίως παιδιά.

Οι πλέον ευάλωτες ομάδες λόγω της κλιματικής αλλαγής θα είναι:

• Οι ηλικιωμένοι
• Τα παιδιά
• Τα άτομα με χρόνια προβλήματα υγείας που βρίσκονται σε συνεχή ιατρική 
παρακολούθηση
• Οι φτωχοί με προβληματική διατροφή και υποσιτισμό που κατοικούν σε περιοχές 
χαμηλού εισοδήματος με δύσκολη πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας.
• Οι κάτοικοι νησιώτικων και ορεινών περιοχών που παρατηρείται λειψυδρία και 
εξεύρεσης υγιεινής τροφής.
• Μετανάστες που βρίσκονται σε κοινωνικό αποκλεισμό από την αγορά εργασίας τις 
κοινωνικές και υγειονομικές υπηρεσίες.

Οι σημαντικότερες επιπτώσεις όμως  είναι, όχι οι άμεσες αλλά, αυτές που θα ακολουθήσουν λόγω της διαταραχής των οικοσυστημάτων και των φυσικών πόρων σε συνδυασμό με την κακή ή ελλιπή ιατρική περίθαλψη. Ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι εκτίθενται σε αρρώστιες από τη μόλυνση και ρύπανση του άμεσου περιβάλλοντος, όπως διάρροιες, υποσιτισμός και πείνα, άσθμα και άλλες αλλεργικές παθήσεις. Αύξηση της θερμοκρασίας  προκαλεί εξάπλωση των ασθενειών που μεταδίδονται από έντομα (π.χ. κουνούπια), δεδομένου ότι τα έντομα αυτά εξαπλώνονται σε μεγαλύτερα πλάτη αλλά και ύψη. Ο βαρύς χειμώνας βοηθά να σκοτωθούν οι προνύμφες των εντόμων. Η άνοδος της θερμοκρασίας σε πολλές περιοχές πέρα από τις τροπικές, έχει οδηγήσει να περνά ο χειμώνας με θερμοκρασίες άνω των 15οC με αποτέλεσμα να πολλαπλασιάζονται τα έντομα και κυρίως τα κουνούπια με ταχύτατους ρυθμούς. Αυτό συμβαίνει πια και σε αρκετές περιοχές της Ελλάδας. Έτσι ασθένειες άγνωστες ή που είχαν εκλείψει βρίσκονται σε αύξηση.

Οι δώδεκα θανατηφόρες ασθένειες και επιδημίες που ευνοούνται από την κλιματική αλλαγή είναι: Η Γρίπη των Πτηνών, η ασθένεια Babesiosis, που μεταδίδεται από τα τσιμπούρια, ο ιός Έμπολα, τα εσωτερικά και εξωτερικά παράσιτα, η Μπορρελίωση, η πανούκλα, η φυματίωση, η ασθένεια του ύπνου, που μεταδίδεται από τη μύγα τσε τσε, ο υπερτροφισμός από τα φύκια, ο πυρετός Rift Valley, ο κίτρινος πυρετός και η χολέρα.

Η όλη κατάσταση επιτείνεται με την μετακίνηση πληθυσμών σε ασφαλέστερα μέρη, οπότε υπάρχει και αύξηση νοσημάτων σε μέρη που δεν είχαν προσβληθεί.

Κατηγορίες επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στην υγεία

α) Άσθμα, αναπνευστικές αλλεργίες και ασθένειες από τον ατμοσφαιρικό αέρα


β) Νεοπλάσματα


γ) Καρδιοαναπνευστικά προβλήματα και εμφράγματα


δ) Τροφιμογενείς ασθένειες και λοιμώξεις


ε) Νοσηρότητα και θνησιμότητα από τη ζέστη


στ) Επιπλοκές στην ανθρώπινη ανάπτυξη


ζ) Ψυχική υγεία και διαταραχές άγχους


η) Νευρολογικές διαταραχές


θ) Ασθένειες που προκαλούνται από φορείς


ι) Ασθένειες που προκαλούνται από το νερό


ια) Νοσηρότητα και θνησιμότητα από τον καιρό (ακραία καιρικά φαινόμενα)

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, οι κίνδυνοι που εγκυμονούν οι κλιματικές αλλαγές για την υγεία, θα είναι σημαντικοί και θα ποικίλλουν ανάλογα με τη γεωγραφική περιοχή. Η υγεία ενδέχεται να επιβαρυνθεί από τον υποσιτισμό, τη διάρροια και την ελονοσία, που αποτελούν αιτία θανάτου 6,5 εκατομμυρίων ανθρώπων κάθε χρόνο. Το φαινόμενο του θερμοκηπίου, η μετανάστευση των πληθυσμών και σύνθετες επιδημιολογικές παράμετροι έχουν τροποποιήσει τη συμπεριφορά των ιών. Νέοι ιοί που μεταδίδονται με κουνούπια ανακαλύπτονται κάθε χρόνο σε παγκόσμια βάση ενώ άλλοι ιοί μεταφέρονται μεταξύ των ηπείρων. Τρία δισεκατομμύρια άνθρωποι θα προσβληθούν από δάγκειο πυρετό και δύο δισεκατομμύρια άνθρωποι θα νοσήσουν από ελονοσία, εκτιμά ο Ρομπέρτο Μπερτολίνι, διευθυντής του Κέντρου Υγείας και Περιβάλλοντος του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Οι κίνδυνοι για την Υγεία που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή μπορεί να είναι σημαντικοί και διαφορετικοί από περιοχή σε περιοχή και συχνά θα είναι μη αναστρέψιμοι

Τις επόμενες δεκαετίες οι κλιματικές αλλαγές θα φέρουν νέες ασθένειες, άγνωστες μέχρι τώρα. Τα πρώτα περιστατικά λοίμωξης από τον ιο του Δυτικού Νείλου στη χώρα μας καταγράφηκαν τον Αύγουστο του 2010. Τότε επικράτησε πανικός και οι ειδικοί εντομολόγοι προειδοποιούσαν ότι «ο ενδεδειγμένος τρόπος αντιμετώπισης είναι να γίνει απολύμανση σε κάθε περιοχή με στάσιμο νερό ακόμη και μέσα στα αστικά κέντρα». Κρούσματα λοίμωξης από τον ιό του Δυτικού Νείλου σε ανθρώπους και ζώα είχαν καταγραφεί τα έτη 2010-2014, κατά τους θερινούς μήνες, σε διάφορες περιοχές της χώρας μας, ενώ κυκλοφορία του ιού είχε καταγραφεί σε όλες σχεδόν τις Περιφέρειες. Αν και τα έτη 2015-2016 δεν καταγράφηκαν κρούσματα της λοίμωξης σε ανθρώπους στην Ελλάδα, λόγω της σύνθετης επιδημιολογίας και της απρόβλεπτης κυκλοφορίας του ιού, θεωρούνταν πιθανή και αναμενόμενη από τους επιστήμονες, η επανεμφάνιση περιστατικών λοίμωξης από τον ιό στη χώρα μας.

Η σκόνη της Σαχάρας, που συχνά επισκέπτεται τη χώρα μας από την Αφρική, συνδέεται με την εξάπλωση της νόσου του Lyme (λάιμ) στην Ελλάδα και αποτελεί μια χαρακτηριστική περίπτωση των λεγόμενων «εξωτικών» ασθενειών πλήττουν την Ευρώπη εξαιτίας των κλιματικών αλλαγών. Ο δάγκειος, που μπορεί να προκαλέσει αιμορραγικό πυρετό και ο ιός Chikungunya, που προκαλεί έντονες αρθραλγίες, θα δημιουργήσουν τα προσεχή χρόνια επιδημίες στις χώρες της Μεσογείου». Ο Ιός Chikungunya μεταφέρεται ταχέως κατά τα τελευταία χρόνια από τον Ινδικό Ωκεανό στην Ευρώπη. Τα πιο σοβαρά συστηματικά νοσήματα που μεταδίδονται μέσω κουνουπιών στην Ελλάδα είναι η εγκεφαλίτιδα του Νείλου και η ελονοσία. Οι σκνίπες είναι μέσο μετάδοσης κάλα αζάρ που δυστυχώς τσιμπούν και κατά την διάρκεια της ημέρας. 
Σποραδικά κρούσματα δάγκειου πυρετού έχουν αναφερθεί επίσης στην Ελλάδα. Ο δάγκειος πυρετός προκαλούσε πριν το 1990 επιδημίες στην Ελλάδα. Παρά το γεγονός ότι έχει ελεγχθεί στην Ελλάδα, η εκτεταμένη διασπορά της νόσου στη Μέση Ανατολή, στην Ασία, στην Αφρική σε συνδυασμό με τις κλιματολογικές αλλαγές και τα υψηλά ποσοστά μεταναστών και προσφύγων από τις χώρες αυτές δημιουργεί φόβους επανεμφάνισης κρουσμάτων στο μέλλον. Το κουνούπι που προκαλεί τον δάγκειο πυρετό συνήθως αναπαράγεται κοντά σε κατοικίες χρησιμοποιώντας το γλυκό νερό που λιμνάζει. Εισβάλλει με κεφαλαλγία, οπισθοβολβικό άλγος και ισχυρή μυαλγία, οσφυαλγία, δερματική υπερευαισθησία, εξάνθημα, ανορεξία, ναυτία, έμετο. Σε σοβαρές περιπτώσεις εμφανίζεται αιμορραγικό εξάνθημα και αιμορραγίες σε διάφορες εστίες του σώματος. Μετά το τσίμπημα κουνουπιού συρρέουν τοπικά παράγοντες φλεγμονής, εκλύεται ισταμίνη με αποτέλεσμα την εμφάνιση κνησμού, πρηξίματος, ερυθρότητας. Η τοπική εφαρμογή αντισηπτικού και αντιισταμινικής αλοιφής ανακουφίζει από τα συμπτώματα και παρέχει αντισηψία.

Διαβάστε επίσης

• Ποια είναι τα συμπτώματα της λοίμωξης από ιό του Δυτικού Νείλου; Μικρά αλλά χρήσιμα μυστικά για τα κουνούπια
• Η ελονοσία υπάρχει ακόμα. Η πρόληψη είναι ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης.
• Ο κύκλος ζωής του Πλασμώδιου της ελονοσίας σε video

Παγκόσμια Εβδομάδα Ανοσοποίησης: Σώζοντας ζωές μέσω του εμβολιασμού

medlabnews.gr iatrikanea

«Τα εμβόλια που έχουν γίνει παγκόσμια στο δεύτερο μισό του 20ου αιώνα είναι ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα της ανθρωπότητας. Οι εκστρατείες εμβολιασμού μας επέτρεψαν να εξαλείψουμε την ευλογιά, να νικήσουμε σχεδόν την πολιομυελίτιδα και να εξασφαλίσουμε ότι περισσότερα παιδιά επιβιώνουν και ευδοκιμούν περισσότερο από ποτέ» ανέφερε η Δρ. Μαρία Σακουφάκη, Πρόεδρος του Πανελλήνιου Συλλόγου Επισκεπτών Υγείας(ΠΣΕΥ/ΝΠΔΔ) κατά τη διάρκεια Συνέντευξης Τύπου, που οργάνωσε ο Σύλλογος με αφορμή την Παγκόσμια Εβδομάδα Ανοσοποίησης.

Η Παγκόσμια  Εβδομάδα Ανοσοποίησης εορτάζεται κάθε χρόνο την τελευταία εβδομάδα του Απριλίου. Στόχος είναι η ευαισθητοποίηση σχετικά με τη σημασία του εμβολιασμού για τη γενικότερη υγεία και ευημερία του παγκόσμιου πληθυσμού.

Φέτος, η Παγκόσμια Εβδομάδα Ανοσοποίησης θα γιορτάσει τα 50 χρόνια Διευρυμένου Προγράμματος Ανοσοποίησης– αναγνωρίζοντας τις συλλογικές προσπάθειες να σωθούν και να βελτιωθούν αμέτρητες ζωές από ασθένειες που προλαμβάνονται με εμβόλια και καλώντας τις χώρες να αυξήσουν τις επενδύσεις σε προγράμματα ανοσοποίησης για την προστασία των επόμενων γενιών.

Ο εμβολιασμός αποτελεί προνόμιο των Ελλήνων πολιτών και υποχρέωση της Πολιτείας, ανέφερε η Γενική Γραμματέας Δημόσιας Υγείας του Υπουργείου Υγείας κ. Φωφώ Καλύβα. Στη χώρα μας διαχρονικά ο εμβολιασμός αποτελεί βασικό πυλώνα πρόληψης και τα εμβόλια χορηγούνται δωρεάν. Ο ΕΟΔΥ επιτηρεί την επιδημιολογία των νοσημάτων που προλαμβάνονται με εμβολιασμό, η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών εισηγείται το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών Παίδων και Εφήβων, αλλά και αυτό των Ενηλίκων˙ στο Υπουργείο Υγείας λειτουργεί ψηφιακό μητρώο εμβολιασμών και ο ΕΟΦ είναι υπεύθυνος για την κυκλοφορία, την επάρκεια και την ασφάλεια των εμβολίων, στο πλαίσιο και των ευρωπαϊκών κανονισμών που αφορούν στην κυκλοφορία των φαρμάκων και τη φαρμακοεπαγρύπνηση.

Ο εμβολιασμός είναι προφανώς θύμα της ίδιας του της επιτυχίας, συνέχισε η ομιλήτρια. Η εξάλειψη νοσημάτων, όπως για παράδειγμα η πολιομυελίτιδα, εξήγησε, έχει ως συνέπεια ορισμένοι άνθρωποι να μην βλέπουν τις επιπτώσεις των λοιμωδών νόσων που έχουν πλέον εξαφανισθεί λόγω των προγραμμάτων εμβολιασμού και, ως εκ τούτου, σημαντικός αριθμός ενδέχεται ακόμη και να αμφισβητεί τη σημασία του εμβολιασμού. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, που έχει κατατάξει τη διστακτικότητα απέναντι στα εμβόλια μεταξύ των δέκα μεγαλύτερων απειλών για την παγκόσμια υγεία, ετησίως προλαμβάνονται 3,5 έως 5 εκατομμύρια θάνατοι χάρη στον εμβολιασμό, γεγονός που τον καθιστά μία από τις οικονομικά αποδοτικότερες παρεμβάσεις δημόσιας υγείας.

«Ο εμβολιασμός προστατεύει τον ίδιο τον εμβολιαζόμενο αλλά ταυτόχρονα έμμεσα προστατεύει και τους επίνοσους και άλλους ευπαθείς συνανθρώπους  στο περιβάλλον του, όπως τα μέλη της οικογένειάς του, τους φίλους του, τους γείτονές του,»  τόνισε η Πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών κα Μ. Θεοδωρίδου, «μειώνοντας τον κίνδυνο μετάδοσης του παθογόνου σε αυτούς. Έμμεσα παρέχει προστασία σε επίνοσα άτομα που μπορεί να ανήκουν σε ομάδες όπου ο εμβολιασμός αντενδείκνυται, όπως τα βρέφη και τα  πολύ μικρά παιδιά, ορισμένα ανοσοκατασταλμένα άτομα ή άτομα που για ιατρικούς λόγους δεν μπορούν να εμβολιαστούν. Όταν ένας μεγάλος αριθμός ατόμων έχει εμβολιαστεί, τότε μειώνεται σημαντικά η πιθανότητα μετάδοσης από άτομο σε άτομο.

Η Ελλάδα διαθέτει ένα από τα πιο σύγχρονα και επικαιροποιημένα εμβολιαστικά προγράμματα (ΕΠΕ), για την κάλυψη του παιδικού, του εφηβικού και του ενήλικου πληθυσμού καθώς και ειδικών ομάδων. Η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών διαμορφώνει, επικαιροποιεί και προσαρμόζει τις συστάσεις  εμβολιασμού βάσει συστηματικής επιστημονικής τεκμηρίωσης, επιδημιολογικών δεδομένων και οικονομικής στάθμισης. Τα εμβόλια που εντάσσονται στο ΕΠΕ αποζημιώνονται από τον ΕΟΠΥΥ με μηδενική συμμετοχή».

«Τα τελευταία χρόνια τόσο η πανδημία του κορωνοϊού όσο και εμπόλεμες καταστάσεις με τη συνεπαγόμενη ανθρωπιστική κρίση, επηρέασαν αρνητικά τα επίπεδα εμβολιαστικής κάλυψης» επεσήμανε ο κος Δημήτριος Χατζηγεωργίου, Ειδ. Παθολόγος-Λοιμωξιολόγος, Πτέραρχος ε.α., αναπληρωματικό μέλος ΔΣ ΕΟΔΥ. «Η πρόσφατη διάγνωση περιστατικού παραλυτικής πολιομυελίτιδας στην Ευρώπη και την Αμερική και η απομόνωση στελεχών του ιού σε λύματα αστικών περιοχών, καθιστούν επιτακτική την ανάγκη επαγρύπνησης για τον περιορισμό του κινδύνου επανεισαγωγής του ιού και της εγχώριας μετάδοσης της νόσου.»

«Στις μέρες μας, κάθε 60 δευτερόλεπτα σώζονται παγκοσμίως από τα εμβόλια πέντε ανθρώπινες ζωές. Αξίζει πάντως να επισημανθεί ότι, παρά το γεγονός ότι σήμερα τα περισσότερα παιδιά εμβολιάζονται και η χρήση νέων εμβολίων ολοένα και αυξάνει, περίπου 19,4 εκατομμύρια παιδιά ηλικίας κάτω του ενός έτους σε ολόκληρο τον κόσμο δεν έχουν λάβει ούτε τα βασικά εμβόλια» κατέληξε ο κος Χατζηγεωργίου.

Η λοίμωξη από τον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV) αποτελεί μια από τις πλέον διαδεδομένες ιογενείς λοιμώξεις διεθνώς και αποτελεί την βασική αιτία σχεδόν του συνόλου των περιπτώσεων καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, ανέφερε ο κος

Θ. Αγοραστός, Καθηγητής Μαιευτικής και Γυναικολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Εκτός αυτού, αποτελεί σημαντικό αιτιολογικό παράγοντα και  μιας σειράς άλλων καρκίνων, όπως του στοματοφάρυγγα, του πρωκτού, του πέους, καθώς επίσης και άλλων συχνών καλοήθων νοσημάτων, όπως τα κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων. Ο Εμβολιασμός κατά του HPV, σε αγόρια και κορίτσια, είναι σε θέση να ελαττώσει σημαντικά ή και να εξαλείψει τους καρκίνους που οφείλονται στην δράση του ιού των ανθρωπίνων  θηλωμάτων. 

«Ο Πανελλήνιος Σύλλογος Επισκεπτών Υγείας ΝΠΔΔ, έχοντας ως αφετηρία την Παγκόσμια Εβδομάδα Ανοσοποίησης, συντάσσεται με το Υπουργείο Υγείας, την Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμού της χώρας, τις κατευθυντήριες οδηγίες, εγκυκλίους και στόχους όπως τίθενται και από διεθνείς επιστημονικούς φορείς  για την προαγωγή του εμβολιασμού και την μείωση της διστακτικότητας μέσω της ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης όλου του πληθυσμού με έμφαση σε ομάδες υψηλού κινδύνου», αναφέρει η κα Δέσποινα Τοπάλη, Γενική Γραμματέας του Πανελλήνιου Συλλόγου Επισκεπτών Υγείας - ΝΠΔΔ

 «Οι δράσεις θα περιλαμβάνουν εκστρατείες ενημέρωσης αλλά και επιμέρους δράσεις για την αναπλήρωση των εμβολιασμών που χάθηκαν ή καθυστέρησαν λόγω της πανδημίας,  όπως επίσης και για την αύξηση του ποσοστού εμβολιασμών σε όλες τις ηλικίες με βάση το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών παιδιών, εφήβων και ενηλίκων και όλες τις συστάσεις της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμού όπως ενδεικτικά  τη σύσταση για την έξαρση του κοκκύτη  ή της ιλαράς.»

«Ο ΠΣΕΥ θα συμβάλει στην αύξηση του ποσοστού εμβολιασμού για τον Ιό των Ανθρωπίνων Θηλωμάτων ( HPV)  σε αγόρια και κορίτσια, προσπαθώντας να βοηθήσει στο στόχο που έχει θέσει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας  έως το 2030 να έχουμε εμβολιάσει το 90% των κοριτσιών έως 15 ετών, ώστε το 2047 η χώρα να έχει εξαλείψει τον καρκίνο τραχήλου της μήτρας, έχοντας δημιουργήσει και έντυπο υλικό για τον σκοπό αυτό.»

«Τέλος για την προαγωγή του εμβολιασμού    στους ογκολογικούς ασθενείς (εμβόλια  γρίπης, πνευμονιόκοκκου, έρπητα ζωστήρα, κοκκύτη και HPV) αλλά και την πρόληψη του καρκίνου  με το εμβόλιο του HPV και της Hπατίτιδας Β προχωρά σε σύναψη και υπογραφή μνημονίου συνεργασίας με την Ελληνική Ομοσπονδία Καρκίνου (ΕΛΛΟΚ).»

«Οι Επισκέπτες Υγείας αποτελούν αναπόσπαστο και αναντικατάστατο μέλος της ομάδας υγείας της ΠΦΥ και την Δημόσια Κοινοτική Υγεία  έχοντας έναν πολυδύναμο ρόλο.  Κύρια καθήκοντα ευθύνης των Επισκεπτών Υγείας  είναι η προαγωγή του εμβολιασμού, η μείωση της διστακτικότητας απέναντι στα εμβόλια,   ο προγραμματισμός και  η διενέργεια εμβολιασμών και η εν γένει διαχείριση του Εθνικού Προγράμματος Εμβολιασμών παιδιών-εφήβων και ενηλίκων. Επιτελούν χρέη συντονιστών για την εφαρμογή  του Εθνικού Προγράμματος Εμβολιασμών στον πληθυσμό  καθώς και σε  ειδικές ομάδες, όπως  των ταξιδιωτών, των  επαγγελματιών υγείας, των χρονίως πασχόντων,  των ηλικιωμένων, των ευπαθών ομάδων, των προ-μεταμοσχευθέντων  και μεταμοσχευθέντων κ.α.  Μπορούν επίσης να διενεργούν  εμβολιασμό στο σπίτι σε ειδικές περιπτώσεις» κατέληξε η Γενική Γραμματέας του Πανελλήνιου Συλλόγου Επισκεπτών Υγείας - ΝΠΔΔ